Vận tải biển: Ngóng cơ hội phục hồi sau 2012

Ông Quỳnh cũng tỏ ý ngạc nhiên trước thông tin xuất hiện trên một số thông tin đại chúng gần đây cho rằng, một số chủ tàu sẽ tăng ít nhất 200 – 300 USD cước vận tải/container 20 feet từ Việt Nam đi châu Âu và châu Phi trong tháng 3/2012 tới.

Theo phân tích của Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam, thị trường vận tải container vẫn đang nằm trong xu hướng giảm giá. Thương mại thế giới giảm sút khiến nhiều chủ tàu phải rút tàu ra khỏi tuyến khiến tình trạng dư thừa trọng tải ngày càng trở nên nghiêm trọng, đặc biệt đối với những tàu có trọng tải lớn. Hiện tổng số tàu container nằm chờ hàng đã lên đến khoảng 700, trong đó có nhiều tàu trọng tải trên 3.000 TEU.

“Ngay cả khi giá cước được điều chỉnh lên thì đối tượng được hưởng lợi chủ yếu là các chủ tàu ngoại chứ không phải là các hãng vận tải biển Việt Nam”, ông Quỳnh đánh giá.

Trên thực tế, khi Việt Nam chưa có các cảng nước sâu, các tàu container làm nhiệm vụ gom hàng từ các cảng Việt Nam đến các cảng chuyển tải (Hồng Kông, Singapore) cho các tàu mẹ. Từ khi Việt Nam có cảng nước sâu, các tàu mẹ vào cảng Việt Nam nhận hàng trực tiếp, các tàu container Việt Nam chỉ có thể vận tải nội địa hoặc cho nước ngoài thuê định hạn với giá thấp (vì nhu cầu thuê tàu cỡ này không nhiều). Thống kê của Cục Hàng hải Việt Nam cho thấy, trong tổng số 1.633 tàu treo cờ Việt Nam, hiện có tới 1.013 tàu với tổng trọng tải gần 3 triệu DWT chuyên chạy tuyến nội địa, đại bộ phận là tàu chở hàng khô rời có trọng tải dưới 5.000 DWT. Có 38 tàu chở container, nhưng chỉ có 2 tàu có sức chở trên 1.000 TEUs, số còn lại chỉ có sức chở dưới 1.000 TEUs.“Chúng ta đang dư thừa trọng tải tàu đối với các tàu có trọng tải nhỏ chở hàng khô rời kể cả các tàu chở container, trong khi lại thiếu các loại tàu chuyên dùng và tàu có trọng tải lớn”, ông Nguyễn Ngọc Huệ, nguyên Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam cho biết.

Đến thời điểm này, không ít chủ tàu đã và đang tìm cách bán tàu mặc dù giá cả đã thấp hơn nhiều so với khi mua. “Năm 2012 vẫn rất khó khăn đối với lĩnh vực vận tải biển”, ông Nguyễn Cảnh Việt, Tổng giám đốc Vinalines khẳng định.

Được biết, tổng trọng tải đội tàu treo cờ Vinalines hiện đạt khoảng 3,4 triệu tấn (bao gồm cả đội tàu trọng tải 795.000n tấn chuyển giao từ Vinashin). Trong số này, nhiều tàu có giá trị lớn được đầu tư gần đây đang hết sức chật vật trong tìm kiếm nguồn hàng.

“Áp lực đối với doanh nghiệp vận tải biển là rất lớn bởi với mức lãi suất lên tới 23-24%/năm, việc trả lãi, gốc cho khoản vay đầu tư 30 – 40 tỷ đồng cho một tàu cỡ 20.000 tấn đã ngốn gần hết doanh thu kinh doanh tàu”, ông Trần Thiện, Giám đốc Công ty Vận tải Biển Đông than thở.

Trong khi đó, ông Nguyễn Cảnh Việt nhận định rằng, vận tải biển chỉ có thể sôi động trở lại sau năm 2012 khi kinh tế thế giới cơ bản phục hồi. Để đón cơ hội này, cùng với việc thanh lý những tàu già, hết khấu hao, hoạt động không hiệu quả để tạo nguồn vốn đối ứng đầu tư tàu trẻ và hiện đại hơn, Vinalines đang cân nhắc đầu tư mua các tàu đang khai thác với tổng trọng tải đầu tư khoảng 150.000 - 200.000 DWT trong nửa cuối quý II/2012.