Doanh nghiệp cà phê yếu vì thiếu kinh nghiệm trong giao dịch quốc tế

Cụ thể, hiện có đến 97% giao dịch cà phê là trên giấy tờ nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chưa có chuyên gia cố vấn pháp lý. Chưa kể, không ít chủ doanh nghiệp sau vài năm trong nghề, có được chút kinh nghiệm thì lại chuyển sang nghề khác, khiến thị trường rất khó ổn định.

Trao đổi kinh nghiệm giao dịch trên sàn cà phê London và New York, ông Phạm Khánh Hiệp, một chuyên gia trong lĩnh vực cà phê nhận định, cà phê Việt Nam khi giao dịch trên 2 sàn này chịu nhiều thua thiệt, liên tục bị rớt loại, trừ tiền vì không nắm bắt được quy luật cũng như sự lên xuống của giá.

Nhìn nhận ở góc độ tích cực hơn, ông Nguyễn Nam Hải, Tổng giám đốc CTCP Giám định cà phê và hàng hóa xuất nhập khẩu (Cafecontrol) cho biết, những năm gần đây, doanh nghiệp Việt Nam đã tiếp cận thị trường quốc tế tương đối tốt.

Một số doanh nghiệp như Intimex TPHCM, công ty Xuất nhập khẩu cà phê 2/9 (SIMEXCO) tại Đắk Lắk… đã có khả năng tiếp cận thị trường, xuất khẩu trực tiếp đến các nhà rang xay trên thế giới mà không cần qua khâu trung gian. Nhờ đó, doanh nghiệp vừa bán hàng được giá cao, vừa chủ động về đầu vào, đầu ra, giảm phụ thuộc vào biến động thị trường.

“Nhưng vấn đề là, những doanh nghiệp làm được như vậy chưa nhiều. Phần lớn doanh nghiệp vẫn tham gia xuất khẩu theo phương thức mua bán theo kỳ hạn, nên gặp nhiều rủi ro”, ông Hải nhận xét.

Ông Lê Đức Thống, Tổng giám đốc SIMEXCO cho biết, để bán hàng trực tiếp tới các nhà rang xay trên thế giới, đòi hỏi nhiều yếu tố, trong đó, quan trọng nhất là phải giữ được chữ tín.

“Trong quá trình làm việc, các nhà rang xay nước ngoài thử thách doanh nghiệp Việt Nam rất nhiều. Nestlé mua hàng trực tiếp của chúng tôi, nhưng phải qua 6 năm tìm hiểu, hai bên mới tìm được tiếng nói chung. Bản thân tôi đã từng phải qua châu Âu gặp trực tiếp Tổng giám đốc của Nestlé để đàm phán hợp tác”, ông Thống nói.

Ông cũng cho biết, nhờ bán trực tiếp qua các nhà rang xay, SIMEXCO thu lãi từ 50 – 100 USD/tấn cà phê nhân so với xuất khẩu thông qua khâu trung gian, đồng thời chủ động được đầu ra. Trong khi đó, không ít doanh nghiệp xuất khẩu theo phương thức giao sau qua khâu trung gian dễ bị phá sản khi thị trường biến động mạnh.

Để hạn chế rủi ro khi kinh doanh cà phê theo phương thức giao sau, theo ông Nguyễn Viết Vinh, Tổng thư ký Vicofa, doanh nghiệp phải có những chuyên gia giỏi về vấn đề sàn giao dịch và pháp chế làm việc ngay tại các doanh nghiệp.

 “Việc xây dựng hợp đồng mẫu và làm ăn theo quy chuẩn thế giới đang là vấn đề cấp bách đối với ngành cà phê Việt Nam”, ông Vinh nhấn mạnh.