Hoàn thiện mô hình Tập đoàn Kinh tế Nhà nước về kinh doanh bất động sản
Cách đây hai năm, ngày 12-1-2010, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 54/QÐ-TTg phê duyệt Ðề án thành lập Tập đoàn Phát triển Nhà và Ðô thị Việt Nam với mục tiêu hình thành một Tập đoàn kinh tế nhà nước trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh bất động sản, là lực lượng nòng cốt và công cụ hữu hiệu của kinh tế nhà nước để thực hiện các chủ trương, chính sách trong lĩnh vực phát triển đô thị và nhà ở.
Kết quả bước đầu
Khác với một số Tập đoàn kinh tế nhà nước được hình thành trong giai đoạn 2005-2006, Tập đoàn Phát triển Nhà và Ðô thị Việt Nam được hình thành với sự tham gia của năm Tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng có các lĩnh vực hoạt động tương đồng, trong đó Tổng công ty Ðầu tư Phát triển Nhà và Ðô thị (HUD), đơn vị khởi xướng hình thành mô hình phát triển khu đô thị mới và nhà ở chung cư có chủ quản lý, được lựa chọn làm nòng cốt; với sự tham gia của các Tổng công ty: Xây dựng Hà Nội (HANCORP), Thủy tinh và Gốm xây dựng (VIGLACERA), Xây dựng Bạch Ðằng, Ðầu tư Xây dựng Cấp Thoát nước và Môi trường Việt Nam (VIWASEEN).
Ngay sau khi được thành lập và chính thức đi vào hoạt động, trong bối cảnh nền kinh tế đất nước gặp nhiều khó khăn, Tập đoàn Phát triển Nhà và Ðô thị Việt Nam đã chủ động vận hành, thực hiện các mục tiêu, trọng trách được Ðảng và Nhà nước giao, cụ thể là:
Hoàn thành toàn bộ các cơ sở pháp lý cần thiết để tổ chức, quản lý và điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh của đơn vị. Xây dựng định hướng chiến lược phát triển của Tập đoàn đến năm 2015 với ngành nghề, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh chính là đầu tư kinh doanh bất động sản, phát triển đô thị và nhà ở; đồng thời tiếp tục nâng cao năng lực xây lắp; giữ vững ổn định và tăng cường áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất vật liệu xây dựng; đầu tư các dây chuyền sản xuất vật liệu tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường; đầu tư xây dựng các dự án cấp thoát nước, xử lý môi trường là những ngành nghề kinh doanh có liên quan với lĩnh vực kinh doanh chính của Tập đoàn đồng thời là thế mạnh của các đơn vị thành viên. Xây dựng chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2011-2015 với mục tiêu hoàn thành 12 triệu m2 sàn, trong đó nhà ở xã hội chiếm tỷ lệ 10%, tập trung tại các địa bàn trọng điểm là các đô thị, thành phố lớn có nhu cầu cao về nhà ở.
Triển khai thực hiện Chương trình phối hợp phát triển trong Tập đoàn trên nguyên tắc hợp tác song phương, đa phương giữa các đơn vị thành viên trong Tập đoàn; khai thác thế mạnh các đơn vị thành viên để thực hiện Ðịnh hướng chiến lược và Chương trình Phát triển nhà ở của Tập đoàn; nâng cao năng lực cạnh tranh, thể hiện vai trò của Công ty mẹ và các đơn vị thành viên trong mô hình Tập đoàn đồng thời tạo điều kiện phân công chuyên môn hóa các đơn vị thành viên theo thế mạnh của các đơn vị.
Mặc dù hoạt động trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế nước ta, nhưng với nỗ lực và sự đồng thuận cao của các đơn vị thành viên, với định hướng phát triển đúng đắn, Tập đoàn đã duy trì ổn định hoạt động SXKD với mức tăng trưởng hợp lý, tình hình tài chính lành mạnh, có lợi nhuận để tích lũy, tăng vốn chủ sở hữu của Tập đoàn. Giá trị sản xuất, kinh doanh toàn Tập đoàn năm 2011 đạt hơn 41.000 tỷ đồng, tăng 45% so năm 2009; doanh thu năm 2011 đạt hơn 35.000 tỷ đồng, tăng 36% so giá trị thực hiện năm 2009 là thời điểm trước khi thành lập Tập đoàn; tổng lợi nhuận trước thuế trong hai năm 2010 và 2011 đạt gần 4.000 tỷ đồng; nộp ngân sách nhà nước trong hai năm gần 4.800 tỷ đồng.
Xây dựng lộ trình và phương án tăng vốn chủ sở hữu để thực hiện chương trình phát triển nhà ở trình các cơ quan thẩm quyền phê duyệt. Bước đầu, được sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính đã phê duyệt vốn điều lệ của Tập đoàn Phát triển Nhà và Ðô thị tại thời điểm 31-12-2010 là 7.158 tỷ đồng, tăng trưởng 2.166 tỷ đồng so vốn điều lệ tại thời điểm thành lập Tập đoàn là 4.992 tỷ đồng.
Tiếp tục triển khai thực hiện công tác sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp thành viên, Tập đoàn đã phối hợp các Tổng công ty thành viên xây dựng chương trình cổ phần hóa và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với mục tiêu hoàn thành công tác cổ phần hóa các đơn vị trong hai năm 2011-2012. Chương trình cổ phần hóa sẽ gắn liền với công tác tái cấu trúc các đơn vị, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, tập trung nguồn lực vào lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh chính của Tập đoàn.
Năm nhiệm vụ trọng tâm tiếp theo
Từ những kết quả bước đầu sau hai năm hoạt động theo mô hình Tập đoàn kinh tế nhà nước, trong thời gian tới, Tập đoàn tập trung vào một số mục tiêu chiến lược và nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, quán triệt chủ trương tái cơ cấu nền kinh tế theo Kết luận Hội nghị Trung ương 3, khóa XI và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tập trung xây dựng phương án tái cơ cấu Tập đoàn giai đoạn 2011-2015, có tính đến năm 2020, hoàn thành trong quý I-2012, trình các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Trước mắt, trong năm 2012, hoàn thành công tác cổ phần hóa các đơn vị thành viên Tập đoàn theo đúng lộ trình được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, coi đây là bước đầu quan trọng của quá trình tái cấu trúc Tập đoàn giai đoạn 2011-2015.
Hai là, tổ chức khảo sát, nghiên cứu kỹ để có những đề xuất phù hợp nhất về mô hình tổ chức Ðảng và các đoàn thể trong Tập đoàn với các cơ quan có thẩm quyền, đồng thời tập trung kiện toàn tổ chức Ðảng bộ Công ty mẹ Tập đoàn và triển khai xây dựng, đưa vào thực hiện Quy chế phối hợp Cấp ủy giữa Ðảng bộ Công ty mẹ Tập đoàn với Ðảng bộ các Tổng công ty thành viên, qua đó đổi mới phương thức, bảo đảm sự thống nhất và nâng cao năng lực, vai trò của các tổ chức cơ sở Ðảng trong lãnh đạo đơn vị thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao.
Ba là, tổ chức rà soát, điều chỉnh các nội dung Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2011-2015 và xây dựng Chương trình phát triển nhà ở Tập đoàn giai đoạn 2016-2020 cho phù hợp Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2127/QÐ-TTg ngày 30-11-2011. Tăng cường sự phối hợp trong nội bộ Tập đoàn, phát huy tối đa sức mạnh của các đơn vị thành viên, tập trung nguồn lực để triển khai Chương trình phát triển nhà ở của Tập đoàn.
Bốn là, xây dựng kế hoạch và tập trung nguồn lực triển khai các dự án nhà ở xã hội theo Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với tỷ trọng diện tích sàn nhà ở xã hội trong Chương trình phát triển nhà ở của Tập đoàn đến 2020 chiếm 20% tại các đô thị lớn, vùng kinh tế trọng điểm và 10% tại các địa phương còn lại. Hình thành ngay một công ty con tập trung phát triển nhà ở xã hội trên cơ sở chuyển đổi chức năng ngành nghề chính, tổ chức lại một công ty con thuộc Tập đoàn. Nghiên cứu, đề xuất các cơ chế với cơ quan có thẩm quyền để có thể huy động các nguồn lực xã hội nói chung và của Tập đoàn nói riêng tham gia phát triển nhà ở xã hội.
Năm là, tiếp tục rà soát, xây dựng các quy chế, quy trình quản lý nội bộ Tập đoàn theo hướng cải cách thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp quản lý và sự liên kết giữa các đơn vị thành viên Tập đoàn, giải phóng sức sản xuất, tạo sự chủ động cho các đơn vị thành viên; đẩy mạnh triển khai các hình thức liên kết "mềm" trong nội bộ Tập đoàn thông qua các thỏa thuận, hợp tác giữa các đơn vị thành viên; đổi mới và xây dựng hệ thống quản trị doanh nghiệp theo hướng nghiên cứu áp dụng các nguyên tắc quản trị doanh nghiệp ở các nước công nghiệp phát triển (OECD).
Ðể có thể thực hiện được những mục tiêu chiến lược và nhiệm vụ trọng tâm nói trên, hoàn thành trọng trách được Ðảng và Nhà nước giao phó, Tập đoàn rất cần những cơ chế từ các cơ quan có thẩm quyền, giao cho Tập đoàn làm chủ đầu tư triển khai các dự án có quy mô lớn về phát triển nhà ở và khu đô thị tại các thành phố lớn để tạo quỹ nhà ở, quỹ đất ở có hạ tầng; sau khi hoàn thành bàn giao một phần cho địa phương và thực hiện kinh doanh nhà ở thông qua sàn giao dịch bất động sản theo quy định hiện hành. Bên cạnh đó, Tập đoàn rất cần sự ủng hộ, tạo điều kiện hỗ trợ Tập đoàn tiếp cận nguồn vốn ưu đãi có lãi suất thấp để có nguồn vốn thực hiện tái cơ cấu cũng như có nguồn vốn để triển khai các dự án nhà ở xã hội trong Chương trình phát triển nhà ở của Tập đoàn.
NGUYỄN ÐĂNG NAM
Bí thư Ðảng ủy, Chủ tịch HÐTV Tập đoàn Phát triển Nhà và Ðô thị