Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật phòng, chống rửa tiền

Tiếp tục Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XIII, chiều 22/5, dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật phòng, chống rửa tiền.

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật phòng, chống rửa tiền của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, về phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật hiện vẫn còn nhiều loại ý kiến khác nhau. Cơ bản, đa số ý kiến nhất trí với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật, chỉ quy định mang tính nguyên tắc về nội dung “tài trợ khủng bố”. Tuy nhiên có một số ý kiến đề nghị không đưa nội dung “tài trợ khủng bố” vào phạm vi điều chỉnh của Luật này. Một số ý kiến khác thì đề nghị bổ sung nội dung “tài trợ khủng bố” trong phạm vi điều chỉnh và đổi tên gọi của Luật này là “Luật phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố”.

Các đại biểu Quốc hội làm việc tại Hội trường. Ảnh: Mạnh Hùng

Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, để thể hiện sự cam kết của Nhà nước ta với quốc tế, tránh tác động bất lợi ảnh hưởng đến các giao dịch về tài chính, tiền tệ của Việt Nam trên thế giới, trong dự thảo Luật phòng, chống rửa tiền cần có quy định mang tính nguyên tắc về phòng, chống rửa tiền liên quan đến tài trợ khủng bố, việc xử lý các hành vi rửa tiền cụ thể sẽ theo quy định của Bộ luật hình sự và dự án Luật phòng, chống khủng bố đang được chuẩn bị trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4.

Bên cạnh đó, để phân định rõ phạm vi điều chỉnh giữa dự án Luật phòng, chống rửa tiền và dự án Luật phòng, chống khủng bố, dự thảo Luật lần này được tiếp thu, chỉnh lý về kỹ thuật văn bản và quy định mang tính nguyên tắc tại 3 điều về phòng, chống rửa tiền liên quan đến tài trợ khủng bố. Trong từng điều có liên quan (Điều 30, khoản 3 Điều 36 và khoản 4 Điều 37), trách nhiệm và nghĩa vụ của tổ chức có liên quan đã được thể hiện lại rõ ràng hơn.

Thảo luận tại Hội trường, các đại biểu đã tập trung cho ý kiến về 6 vấn đề còn có ý kiến khác nhau của dự thảo Lụật đó là phạm vi điều chỉnh của Luật; Tính thống nhất của hệ thống pháp luật; Các hành vi bị cấm; Mức giá trị giao dịch phải báo cáo, báo cáo giao dịch đáng ngờ; Cơ quan phòng, chống rửa tiền; Trách nhiệm của các cơ quan nhà nước…

Một trong những vấn đề các đại biểu góp ý nhiều cho dự luật này là việc xác định phạm vi điều chỉnh của Luật còn chưa rõ ràng. Đại biểu Nguyễn Đình Quyền (đoàn Hà Nội) chỉ ra muốn phòng, chống hành vi gì thì phải nhận diện được hành vi ấy. Tuy nhiên, dự thảo luật vẫn còn thiếu việc liệt kê các biểu hiện của hành vi rửa tiền.

Theo Dự thảo luật, "rửa tiền" là hành vi của tổ chức, cá nhân nhằm hợp pháp hóa nguồn gốc của tài sản do phạm tội mà có, được quy định trong Bộ luật Hình sự và những hành vi sau đây: a) Trợ giúp cho tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm hợp pháp hóa nguồn gốc tài sản do phạm tội mà có; b) Chiếm hữu tài sản mà tại thời điểm nhận tài sản đã biết rõ tài sản đó do phạm tội mà có.

Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Đỗ Văn Đương (đoàn TP.Hồ Chí Minh) yêu cầu cần liệt kê cụ thể để nhận dạng hành vi rửa tiền “như liệt kê 12 hành vi tham nhũng trong luật Phòng, chống tham nhũng”.

Cho ý kiến về các hành vi bị cấm, đa số các đại biểu cho rằng việc quy định các hành vi bị cấm là cần thiết, vì đây là cơ sở để quy định các biện pháp phòng, chống rửa tiền cũng như xử lý trách nhiệm hành chính, hình sự, hoặc kỷ luật tùy thuộc vào mức độ vi phạm.

Về quy định mức giao dịch đáng ngờ là rửa tiền, các đại biểu cho rằng quy định trước đây giao dịch tiền bạc có tổng giá trị từ 200 triệu đồng trở lên hoặc bằng ngoại tệ, vàng có giá trị tương đương thì phải báo cáo Thủ tướng là không còn phù hợp với tình hình kinh tế-xã hội hiện nay.

“Về 5 nội dung Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, tôi nhất trí 3 nội dung, phải bổ sung khái niệm về tài sản và rửa tiền, phải đưa các nội dung điều cấm vào Luật và quy định về vợ con, chị em ruột của cá nhân có ảnh hưởng chính trị. Ba điều này rất cần thiết, nó vừa phù hợp với thông lệ và công ước quốc tế, nó vừa phản ánh thực tế của đất nước. Tôi không tán thành việc giao cho Thủ tướng Chính phủ quy định mức giao dịch đáng ngờ. Tôi thấy giao cho Ngân hàng là hợp lý vì ngân hàng là cơ quan chức năng, theo dõi, tham mưu giao dịch, có thể quyết định vấn đề.” – đại biểu Cao Sỹ Kiêm (đoàn Thái Bình) nêu ý kiến.

Về trách nhiệm của Ngân hàng nhà nước trong việc kiểm soát các ngân hàng thực hiện phòng chống rửa tiền, đại biểu Trần Đình Nhã (đoàn Thừa Thiên - Huế) đặt câu hỏi: Nếu giao thẳng cho ngân hàng thì liệu các ngân hàng có đủ sức thực hiện được không? Vì vậy, Quốc hội nên cân nhắc việc này để giao cho ngành ngân hàng kiểm soát hay Chính phủ.

Còn đại biểu Cao Sỹ Kiêm đề nghị 2 ngành quan trọng nhất trong việc này là ngân hàng và công an. “Cần làm rõ ngân hàng chịu trách nhiệm về tội phạm rửa tiền, còn công an chịu trách nhiệm về khủng bố, tội phạm và cần có cơ chế phối hợp hai ngành này” – ông Cao Sỹ Kiêm nói.

Cho ý kiến về dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (đoàn Lâm Đồng) cho rằng: cần quy định và bổ sung thêm vào dự án Luật điều khoản về minh bạch tài sản, tránh việc lợi dụng chia tài sản cho con cái, người thân bằng tiền tham nhũng hoặc kiếm lợi bất chính. Hiện nay, người tham nhũng có thể đem chia tài sản cho con cái nhưng luật không có cơ chế kiểm soát vấn đề này. Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền nói: “Con cái các quan chức thành lập các doanh nghiệp và giàu lên một cách bất hợp pháp. Vì vậy tôi đề nghị bổ sung cấm lợi dụng chức vụ quyền hạn để thành lập các doanh nghiệp để rửa tiền”.

Cho ý kiến về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước và Cơ quan phòng, chống rửa tiền, một số đại biểu cho rằng quy định về trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan thanh tra trong phòng, chống rửa tiền như dự thảo Luật là chưa đầy đủ, còn chồng chéo; đề nghị không nên quy định về cơ quan dưới cấp bộ (cơ quan phòng, chống rửa tiền) trong Luật.

Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật lần này không quy định về Cơ quan phòng, chống rửa tiền trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; đồng thời các quy định về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong phòng, chống rửa tiền được bổ sung, sửa đổi theo hướng quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan có liên quan chính đến việc phòng, chống rửa tiền...

Ngày mai (23/5), Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường. Buổi sáng, Quốc hội thảo luận về dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi); buổi chiều, thảo luận về dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi và nghe Tờ trình đề nghị Quốc hội bãi nhiệm tư cách đại biểu Quốc hội đối với bà Đặng Thị Hoàng Yến, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An./.

Theo ĐCSVN