Tiếng vọng "Ngàn năm" từ cuốn sách "Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh" của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Công cuộc đổi mới đất nước trải qua 35 năm đã để lại những chuyển biến rõ rệt, sâu sắc về nhiều mặt. Bên cạnh những thành tựu đạt được, đất nước ta còn gặp không ít những khó khăn, cần phải vượt qua cũng như những hạn chế cần khắc phục. Trong đó nạn tham nhũng tiêu cực là một trong những mối đe dọa trực tiếp đến sự tồn vong của Đảng và chế độ, do đó cần phải loại bỏ hoàn toàn những mầm mống của tham nhũng để giữ Đảng trong sạch vững mạnh. Cuốn sách “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh”, của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được ra mắt nhân dịp kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 – 3/2/2023) đã góp phần hệ thống hóa sự chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư - Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng tiêu cực, từ đó giúp cán bộ, đảng viên, Nhân dân hiểu rõ và thực hiện có hiệu quả công tác này.

Sau khi ấn hành cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với tựa đề “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh". Bạn đọc đã nhìn nhận lại về một chặng đường trong quá trình đấu tranh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở nước ta. Cuốn sách cho thấy sự nhất quán của Đảng giữa nói và làm; sự kiên trì đấu tranh không ngừng nghỉ; sự thống nhất giữa những nung nấu trong thời gian dài ý trí và hành động quyết liệt trong đấu tranh với tham nhũng, tiêu cực của Đảng. Để có được một nhà nước trong sạch vững mạnh, để dân tin dân yêu bác Tổng Bí thư đã vạch rõ những tồn tại những vướng mắc để rồi đưa ra những giải pháp tháo gỡ. Đảng với Dân, Dân với Đảng phải chung sức đồng lòng. Phải huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực dưới sự lãnh đạo của Đảng. Phải coi cuộc đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Từ đó, đề ra mục tiêu tổng quát, định hướng toàn bộ phương châm, tư tưởng hành động và các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; đó là: “Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí; tạo bước chuyển biến rõ rệt để giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội; củng cố lòng tin của nhân dân; xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh; đội ngũ cán bộ, công chức gương mẫu, liêm khiết.

Nhân dịp kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đảng và hơn 10 năm thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ấn hành xuất bản cuốn sách về chủ đề tham nhũng, tiêu cực vô cùng ý nghĩa. Cuốn sách được nhiều sự quan tâm sâu sắc của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong bối cảnh công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở nước ta đã và đang được Đảng chỉ đạo quyết liệt, với phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Đó là một cuộc chiến bền bỉ lâu dài cần phải có sự đoàn kết kiên trì rất lớn của cả Đảng, nhà nước và nhân dân. Chẳng phải lấp lửng nửa vời chẳng phải câu từ văn hoa bay bổng tựa đề đi thẳng xoáy sâu vào vấn đề như cách bác đã và đang làm trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở Việt Nam những năm qua. Cuốn sách là tổ hợp những bài viết, bài phát biểu của bác qua đó rút ra những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là biến quyết tâm chính trị thành hành động thực tế. Trong quá trình làm việc phải kiên quyết, kiên trì, không nghỉ, không ngừng luôn chú trọng công tác đào tạo cán bộ; tích cực phòng ngừa, chủ động phát hiện, kịp thời xử lý nghiêm các sai phạm; tăng cường kiểm soát và quản lý; phát huy vai trò nòng cốt và sự phối hợp của các cơ quan chức năng phòng, chống tham nhũng tiêu cực; gắn phòng, chống tham nhũng với xây dựng Đảng, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Cuốn sách được kết cấu làm 3 phần, với 620 trang và 111 bức ảnh. Phần thứ nhất có tiêu đề "Một số vấn đề rút ra từ thực tiễn công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt Nam”. Phần thứ hai có tiêu đề "Nhất quán phương châm: Phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực từ sớm từ xa, cả ngọn lẫn gốc”, tập hợp, tuyển chọn 22 bài viết tiêu biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên. Phần thứ ba: "Trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt”, tuyển chọn 97 ý kiến trên tổng số hàng vạn ý kiến của các tầng lớp nhân dân, đại biểu Quốc hội và của chính khách, học giả nước ngoài bày tỏ sự tin tưởng, ủng hộ, đánh giá cao đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt Nam dưới sự lãnh đạo của đồng chí Tổng Bí thư.

Để có được những bài viết chi tiết đầy đủ, có chọn lọc về cuộc chiến phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt Nam như vậy đối với bác Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đó là cả một quá trình dày công nghiên cứu đúc rút từ thực tiễn phong phú, thể hiện tầm nhìn, trí tuệ sáng suốt, sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, toàn diện, đầy sức thuyết phục. Thể hiện tâm tư nguyện vọng khao khát mong muốn được cống hiến cho công cuộc trong sạch Đảng. Cuốn sách giống như một giáo trình có giá trị khoa học cao giúp cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc lãnh đạo, chỉ đạo có hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong thời gian tới.

Các bài viết thể hiện rõ quan điểm chỉ đạo không chỉ phòng, chống tham nhũng, lãng phí mà còn gắn phòng, chống tham nhũng với phòng, chống tiêu cực, trọng tâm là phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Từ đó phải chấn chỉnh, uốn nắn từ suy nghĩ, nhận thức mới có thể phòng, chống từ sớm, từ xa, cả ngọn lẫn gốc tình trạng tham nhũng. Qua đây ta nhìn nhận cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực bước sang một giai đoạn mới, đi vào chiều sâu, gắn kết chặt chẽ hơn giữa phòng và chống theo đúng tư tưởng chỉ đạo của Đảng. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân và Chính phủ; là “giặc ở trong lòng”, “giặc nội xâm”. Bác dạy: “Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính. Vì thế mà Đảng ta chưa bao giờ chủ quan; trái lại, luôn luôn đặt cảnh báo về nguy cơ và sự tác hại của tệ tham nhũng ở mức độ cao nhất, luôn đặt mình trong tư thế phòng chống sẵn sàng chiến đấu. 

Cũng theo lời dạy của Bác Hồ: “Nếu không dựa vào dân thì cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực khó có thể thành công. Dựa vào dân, lắng nghe dân, lắng nghe dư luận để chọn lọc tiếp thu cái đúng; phải động viên quần chúng, phải thực hành dân chủ, phải làm cho quần chúng hiểu rõ, làm cho quần chúng hăng hái tham gia mới chắc chắn thành công”. Các bài viết thể hiện sự thấm nhuần những tư tưởng để áp dụng sao cho đúng. Nhận thức rõ sức mạnh và động lực to lớn của cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là sự đồng tình, ủng hộ, hưởng ứng, tham gia tích cực của nhân dân và cả hệ thống chính trị, báo chí, mà nòng cốt là các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, như nội chính, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án… Tất cả đều quan trọng, thiếu một nhánh nào một tập thể nào bức tranh sẽ không thể trọn vẹn. Có rất nhiều vụ án tham ô, tham nhũng bắt nguồn từ tố giác của nhân dân, lắng nghe dư luận để từ đó chắt lọc thông tin tìm ra sai xót để kịp thời “bổ sung, sửa đổi”.

Tổng Bí thư cũng khẳng định quan điểm: “Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là phải kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”. Mục tiêu trong công cuộc đấu tranh chống tham nhũng luôn phải kiên quyết, kiên trì, liên tục, bền bỉ, không nghỉ, không ngừng; chủ động, tích cực phòng ngừa, đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, trong đó phòng là chính, là cơ bản, lâu dài, chống là quan trọng, cấp bách. Xã hội không ngừng phát triển đối mới vì vậy với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cũng phải đổi mới liên tục cho phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. 

Tổng Bí thư cũng nêu rõ mọi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức sai phạm phải có hình thức xử lý kịp thời, nghiêm minh và công khai, làm nghiêm từ trên xuống dưới, không có vùng cấm, vùng trống, không có ngoại lệ, không có đặc quyền, bất kể người đó là ai không chịu sức ép của bất kỳ cá nhân nào để “không dám” tham nhũng, tiêu cực. Phải kiên quyết điều tra, xử lý nghiêm minh các vụ, việc tham nhũng, tiêu cực theo nguyên tắc: Có vụ việc thì phải xác minh làm rõ; tích cực, khẩn trương, rõ đến đâu xử lý đến đó, xử lý cả hành vi tham nhũng, tiêu cực và hành vi dung túng, bao che, can thiệp, cản trở việc chống tham nhũng, tiêu cực. Nếu có dấu hiệu tội phạm phải khởi tố điều tra và đã kết luận có tội thì phải truy tố, xét xử theo quy định của pháp luật; vụ việc chưa đến mức xử lý hình sự thì xử lý kỷ luật nghiêm theo quy định của Đảng, Nhà nước, đoàn thể. Đồng thời cũng khuyến khích người phạm tội tự nguyện bồi thường, khắc phục hậu quả. Đó là một trong những hành động thể hiện sự nhân văn, ghi nhận sự cống hiến, cũng như nỗ lực của những cá nhân, tổ chức sai phạm đã nhận thức được sai phạm, mong muốn được “quay đầu” làm lại.

Với tôi mỗi cá nhân trong tập thể to lớn này đều chung một mái nhà, mái nhà Xã hội chủ nghĩa. Chúng ta mỗi cá thể là những tế bào nhỏ trong một cơ thể lớn cho dù một tế bào nào bị hỏng, bị bệnh cũng đều ảnh hưởng đến sự vận hành của sự sống. Thế nên bất kỳ cá nhân nào sai phạm cũng đều ảnh hưởng chung tới sự phát triển của đất nước. Vì vậy việc xử lý tham nhũng, tiêu cực cũng vậy mục đích cuối cùng là chữa bệnh cứu người chứ không phải tìm ra người sai phạm để loại bỏ. Đôi khi kỷ luật một vài người để cứu muôn người, truy tố một vụ để cảnh tỉnh cả một vùng, một lĩnh vực; từ đó để cảnh báo, răn đe, giáo dục, phòng ngừa là chính, nên cần phát hiện từ sớm, xử lý từ đầu, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn; phải tăng cường giáo dục kỷ luật, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, dùng kỷ luật nghiêm minh và giám sát nghiêm khắc để cán bộ, đảng viên biết giữ gìn, nhớ điều cấm, giữ giới hạn. Tham nhũng, tiêu cực xảy ra do các nguyên nhân chủ quan và khách quan, nên việc xử lý phải hết sức biện chứng, chặt chẽ, phải đặt trong hoàn cảnh lịch sử cụ thể về tình hình thực tế và quy định của pháp luật tại thời điểm xảy ra sai phạm; xem xét kỹ động cơ, mục đích sai phạm, hậu quả thiệt hại và nguyên nhân để đánh giá khách quan, toàn diện trong tổng hòa các mối quan hệ; từ đó xác định đúng bản chất của vụ việc, hành vi sai phạm, lỗi, động cơ, mục đích; xử lý nghiêm hành vi sai phạm của những người vì động cơ vụ lợi, cá nhân; khuyến khích sự tự giác nhận khuyết điểm, sai phạm, tự nguyện khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại, từ chức của người có sai phạm; đồng thời bảo vệ, khuyến khích những người dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới, sáng tạo vì sự nghiệp chung. Các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là lực lượng nòng cốt trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, vì vậy phải quan tâm chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ liêm chính, đủ năng lực để hoàn thành trọng trách được giao, đồng thời phải hết sức coi trọng việc kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngay trong các cơ quan nhà nước.

Từ sự phát triển nhận thức, tư duy về những vấn đề nêu trên, Đảng ta đề ra các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngày càng đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, với bước đi, lộ trình phù hợp cho từng giai đoạn phát triển của đất nước, từ tuyên truyền, giáo dục; hoàn thiện thể chế; công tác cán bộ; kiểm tra, giám sát; công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình; kiểm soát tài sản, thu nhập; cải cách hành chính đến phát hiện, xử lý, xây dựng cơ quan, đơn vị và cán bộ chuyên trách phòng, chống tham nhũng, tiêu cực,... Thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đó sẽ bảo đảm được “bốn không”, đó là: “không thể”, “không dám”, “không muốn”, “không cần” tham nhũng, tiêu cực mà nhiều quốc gia đã và đang hướng đến.

Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, thanh tra, kiểm toán của Nhà nước được tăng cường, phát hiện và xử lý nghiêm minh các sai phạm; siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và bộ máy nhà nước, góp phần đắc lực nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Công tác điều tra, truy tố, xét xử được chỉ đạo quyết liệt, đẩy nhanh tiến độ, phát hiện, xử lý nghiêm minh, kịp thời nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm. Trong công tác Thanh tra, Kiểm toán có nhiều cố gắng, công tâm, khách quan, làm rõ các sai phạm; kiến nghị, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có liên quan, thu hồi nhiều tài sản cho Nhà nước. Nhất là tập trung vào các lĩnh vực có nhiều dư luận tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; xử lý nghiêm và công khai các sai phạm liên quan đến nhiều dự án gây thất thoát, thua lỗ lớn, dư luận xã hội quan tâm. Từ năm 2013 đến nay, qua công tác thanh tra, kiểm toán, đã kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính hơn 700 nghìn tỉ đồng, hơn 20 nghìn ha đất; kiến nghị xử lý trách nhiệm hơn 14 nghìn tập thể, nhiều cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý gần 700 vụ việc có dấu hiệu tội phạm. Công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế được tiến hành kiên quyết, không khoan nhượng, không nương nhẹ, không làm oan, không bỏ lọt tội phạm, rất nghiêm minh, nhưng cũng rất nhân văn, có lý, có tình; hầu hết các đối tượng bị xử lý đều nhận thức rõ sai phạm của mình, tâm phục khẩu phục, ăn năn, hối lỗi, xin lỗi Đảng, Nhà nước; có tác dụng cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, giáo dục, phòng ngừa mạnh mẽ, được dư luận, nhân dân rất đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao, tạo bước đột phá trong công tác phát hiện và xử lý tham nhũng. Đã xử lý dứt điểm nhiều vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, cả những vụ tồn đọng, kéo dài từ nhiều năm trước, với nhiều cán bộ cấp cao bị xử lý hình sự, cả Uỷ viên Bộ Chính trị, bộ trưởng, thứ trưởng, chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, tướng lĩnh trong lực lượng vũ trang.

Kết quả phát hiện và xử lý tham nhũng trong thời gian qua càng chứng tỏ chúng ta đã thực hiện rất nghiêm tư tưởng chỉ đạo, quan điểm: "Nói đi đôi với làm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai, không chịu sức ép của bất kỳ tổ chức, cá nhân nào". Bác Tổng Bí thư đã nhiều lần khẳng định: Việc xử lý nghiêm nhiều cán bộ, kể cả cán bộ cấp cao sai phạm là điều không ai mong muốn, thậm chí rất đau xót, rất đau lòng, nhưng vì sự nghiệp chung, vì sự nghiêm minh kỷ luật của Đảng, thượng tôn pháp luật của Nhà nước, sự trong sạch, vững mạnh và uy tín của Đảng, Nhà nước và ý nguyện của nhân dân, chúng ta phải làm, và kiên quyết làm. Kỷ luật một vài người để cứu muôn người, và sẽ còn phải tiếp tục làm quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới theo tinh thần Bác Hồ đã dạy: "Cắt bỏ một vài cành cây sâu mọt để cứu cả cái cây".

Hoạt động thông tin, tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống tham nhũng được đẩy mạnh; nhận thức, trách nhiệm của các cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân về phòng, chống tham nhũng được nâng lên. Công khai kết quả thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế; chủ động cung cấp thông tin về những vấn đề nhạy cảm, dư luận quan tâm, giúp định hướng tốt dư luận xã hội và cũng thể hiện sự công khai, minh bạch của Đảng, Nhà nước trong xử lý tham nhũng. Các cơ quan thông tấn, báo chí đã tích cực đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng trong phòng, chống tham nhũng; vừa tuyên truyền, vừa tích cực đấu tranh phản bác những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch về công tác phòng, chống tham nhũng của Đảng, Nhà nước ta. Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội tăng cường giám sát công tác phòng, chống tham nhũng, không chỉ giám sát thường xuyên trong các kỳ họp, mà tần suất giám sát chuyên đề về phòng, chống tham nhũng cũng được nâng lên.

Trong thời gian qua, công tác cán bộ đã có nhiều đổi mới theo hướng ngày càng dân chủ, công tâm, khách quan, công khai, minh bạch hơn; đúng nguyên tắc, đúng quy trình, bảo đảm sự lãnh đạo chặt chẽ của Đảng. Nhiều quy định được ban hành đồng bộ, khả thi, đã giải quyết được không ít vấn đề tồn tại trước đây trong công tác cán bộ; tình trạng chạy chức, chạy quyền, cục bộ, địa phương, “thân quen”, “cánh hẩu”, “lợi ích nhóm” đã giảm hẳn.

Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp tăng cường giám sát công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; không chỉ giám sát thường xuyên tại các kỳ họp, mà tần suất giám sát chuyên đề cũng được tăng lên. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên tập trung giám sát các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, gây nhiều bức xúc trong nhân dân; giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức của cán bộ, đảng viên; yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý các thông tin do báo chí phản ánh về tham nhũng, tiêu cực; tích cực tham gia phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh.

Cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng văn hóa liêm chính, tiết kiệm trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và toàn xã hội; xây dựng ý thức tự giác chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, Nhà nước; chủ động xử lý khi có xung đột lợi ích; xây dựng và thực hiện các quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp; phê phán, lên án, tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; trọng liêm sỉ, danh dự, biết xấu hổ khi bản thân và người thân tham nhũng, tiêu cực. Quan tâm xây dựng, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của đảng viên, đạo đức công vụ, chuẩn mực, giá trị con người Việt Nam phù hợp với truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức sâu sắc hơn trách nhiệm của mình trước Đảng và nhân dân.

Tiếp đó từng bước mở rộng hoạt động phòng, chống tham nhũng, tiêu cực khu vực ngoài nhà nước và nâng cao hiệu quả hợp tác quôc tế về phòng, chống tham nhũng. Tham nhũng, tiêu cực không chỉ xảy ra trong các hoạt động thuộc khu vực nhà nước, mà còn có sự giúp sức, hỗ trợ đắc lực của các đối tượng hoạt động ngoài khu vực nhà nước. Sự cấu kết giữa những cán bộ, công chức, viên chức thoái hóa, biến chất trong khu vực nhà nước với những đối tượng hoạt động ngoài khu vực nhà nước là một dấu hiệu có tính phổ biến hiện nay của tội phạm tham nhũng, tiêu cực. Do đó, phải từng bước mở rộng hoạt động phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ra ngoài khu vực nhà nước thì công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực mới đồng bộ, hiệu quả.

Trong toàn bộ cuốn sách tôi ấn tượng sâu sắc với những bài viết của Tổng Bí thư khi phê phán những biểu hiện tiêu cực, thói hư, tật xấu của cán bộ, đảng viên và quan điểm của Tổng Bí thư về vấn đề xây dựng chỉnh đốn Đảng. Mở đầu bài viết, Tổng Bí thư nêu câu nói của Bác Hồ: “Ai sợ phụ trách và không có sáng kiến thì không phải là người lãnh đạo”. Và Tổng Bí thư đã chỉ ra biểu hiện để có thể nhận diện đó là: “Người sợ trách nhiệm thường làm việc một cách cầm chừng cho “đủ bổn phận”, cốt sao không phạm phải khuyết điểm gì lớn. Vì luôn luôn lo sợ phải chịu trách nhiệm về những việc sẽ xảy ra, cho nên không muốn cải tiến công tác, không dám mạnh dạn thay đổi những cái không hợp lý, chỉ làm theo nếp cũ”. Cho đến nay, “bệnh sợ trách nhiệm” dường như vẫn chưa thuyên giảm nếu không muốn nói là còn trầm trọng hơn trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là khi cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cách mạng trong giai đoạn mới kéo theo những hệ lụy khôn lường thời gian vừa qua. Từ đó bác tỏ rõ quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước ta thì đều xác định: cán bộ, công chức là cán bộ của dân và có trách nhiệm phục vụ nhân dân. Và nhiều nguyên nhân đã được đưa ra để lý giải cho tình trạng cán bộ công chức đùn đẩy, né tránh, thận trọng một cách quá mức, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám làm, không dám quyết những việc trong thẩm quyền của mình. vì để “giữ mình”, “giữ ghế” thì một bộ phận cán bộ, đảng viên đang “nhiễm bệnh” “né” trách nhiệm “sợ” trách nhiệm. Trong phối hợp giải quyết công việc chỉ muốn làm tròn phận sự, không dám cải tiến vì sợ làm lỡ có sai không ai bảo vệ. Cứ theo đúng “quy trình” cho yên chuyện, không ai trách móc, phê bình... là được. Nhiều việc vì thế chậm được giải quyết. Xu hướng “dồn việc lên trên” này xuất hiện cả trên bình diện quốc gia và trong mỗi cơ quan, bộ, ngành, địa phương. Đẩy lên cấp trên hoặc đẩy cho bộ phận khác là phương án rất dễ, nhiệm vụ coi như không liên quan gì nữa tới mình, nhưng việc thì vẫn còn nguyên. Câu chuyện thiếu thuốc hàng loạt ở các bệnh viện hậu CoVid-19 là một minh chứng rõ rệt cho biểu hiện sợ sai, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm.

    Một bài viết nữa cũng hay không kém là bài “Của công, của riêng” đăng trên Tạp chí Cộng sản năm 1978 thể hiện quan điểm của Tổng Bí thư đối với tài sản của Nhà nước và ý thức giữ gìn, tiết kiệm. Trăn trở về thái độ đối với tài sản công, Tổng Bí thư đặt câu hỏi: “Nếu không nêu cao ý thức giữ gìn, tiết kiệm của công, thử hỏi chúng ta làm sao xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội?”. Trở lại thực tiễn hiện nay, mặc dù đất nước ta đang ngày càng phát triển với những tiềm lực, cơ đồ lớn nhưng việc thờ ơ, vô cảm, lãng phí đối với tài sản công cũng đã và đang là những trở lực không nhỏ ảnh hưởng đến công cuộc xây dựng đất nước. Bên cạnh đó, Tổng Bí thư cũng chỉ ra hiện tượng thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý tài sản công, không nghiêm minh trong xử lý, tạo kẽ hở cho sai phạm nảy nở, lây lan. Cuối bài viết Tổng Bí thư luôn trăn trở và đặt ra câu hỏi về thái độ đối với tài sản công cho mỗi cán bộ, đảng viên “là những người phấn đấu theo đạo đức cách mạng, mỗi chúng ta nghĩ gì và làm gì để góp phần khắc phục những hiện tượng sai sót kể trên?”. Qua mỗi thời kỳ, mỗi giai đoạn thì câu hỏi này vẫn luôn mang tính thời sự và ngay cả trong thời điểm hiện nay khi hiện tượng tiêu cực trong quản lý, sử dụng tài sản công chưa được ngăn chặn một cách triệt để.

Ở cương vị một nhà lãnh đạo dưới ngòi bút sâu sắc cuốn sách có ý nghĩa lịch sử to lớn theo thời gian sẽ còn vang vọng mãi. Người đọc sẽ không khỏi tâm đắc bác Tổng Bí thư nói đúng thế! hay thế! Bác nói như không nói viết như không viết. Ở bài viết “Móc ngoặc” hay “Làm xiếc”, một lần nữa Tổng Bí thư lại thẳng thắn chỉ rõ biểu hiện tiêu cực của cán bộ, đảng viên trong nhiều lĩnh vực quan trọng của đất nước trong thời kỳ cũ nhưng vẫn còn tàn dư ở thời điểm hiện tại. Bài viết nêu rõ tệ nạn này diễn ra không phải là cá biệt mà “nó đã xảy ra ở nhiều nơi, nhiều ngành, cả trong một số cán bộ phụ trách”, trong khi đó công tác lãnh đạo, chỉ đạo thì “bàng quan, vô trách nhiệm hoặc bị một số người cấp dưới nịnh hót, mua chuộc, đã buông lỏng, làm ngơ, thậm chí bao che cho những hành vi móc ngoặc” nhiều công ty doanh nghiệp, xí nghiệp “dựng lên tình hình giả”, “đưa ra số liệu giả”, “làm kế hoạch gian lận”. Trong quá trình thực hiện thì “tìm mọi thứ phù phép, làm đủ trò “ảo thuật” để chuyển đổi, bớt xén hàng hóa, vật tư của Nhà nước, làm thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước”. Tuy nhiên bài viết cũng cho rằng “không phải ở nơi nào cũng thế, ở xí nghiệp, đơn vị nào cũng có cảnh như vậy. Không, chúng ta không vơ đũa cả nắm. Nhưng phải thừa nhận rằng, những hiện tượng “làm xiếc” như vậy đang diễn ra không phải ít”. Trước hiện tượng này, Tổng Bí thư đã nêu quan điểm: “Chúng ta phải kiên quyết đấu tranh, làm tất cả những gì có thể làm được để hạn chế và từng bước xóa bỏ những hiện tượng trên. Cuối cùng để làm được điều đó thì “chỉ cần mọi cấp, mọi ngành, mọi cán bộ, đảng viên, trước hết là những người lãnh đạo, thật sự bắt tay vào thực hiện, thực hiện nghiêm chỉnh, kiên quyết, triệt để”.

Bao quát cuốn sách Tổng Bí thư đã đặt ra nhiều câu hỏi lớn và từng bước lý giải từng câu hỏi đó bằng những lập luận sắc bén, bằng trí tuệ và sự kiên định của người chiến sĩ cộng sản nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam mà Đảng và Nhân dân ta đã lựa chọn. Tổng Bí thư luôn nhấn mạnh vai trò, uy tín của cán bộ nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Và trong đấu tranh với tiêu cực, tham nhũng phải luôn có tình đồng chí, nhân văn trong việc xử lý. Tư tưởng này được thể hiện rất rõ qua hai bài viết “Tình đồng chí”, “Chức vụ và uy tín”. Về tình đồng chí của những người đảng viên Cộng sản, Tổng Bí thư nêu quan điểm: “Người cộng sản trong bất cứ hoàn cảnh nào, ở bất kỳ cương vị nào cũng luôn luôn thương yêu sâu sắc, chân thành đồng chí, thông cảm, nhường nhịn đồng chí, biết lấy niềm vui, hạnh phúc của đồng chí làm hạnh phúc của mình”. Tuy nhiên, “sự yêu thương đồng chí của những người cộng sản không có nghĩa là bao che, tha thứ lỗi lầm, khuyết điểm của đồng chí mình”. Việc tự phê bình và phê bình có tác dụng rất lớn trong việc bảo đảm giữ gìn tình đồng chí, vì “nếu nể nang, né tránh, hoặc vì lý do nào đó mà không nghiêm khắc với khuyết điểm của đồng chí mình là làm hại đồng chí mình, đẩy đồng chí mình vào sự sa ngã và tội lỗi; như thế không phải là thương yêu đồng chí một cách đúng đắn”.

Cuốn sách của Tổng Bí thư với những lời lẽ dung dị, dễ hiểu, có sức cảm hóa, lan tỏa đặc biệt trong cán bộ, đảng viên và nhân dân được coi là tài liệu có giá trị sâu sắc cả về lý luận và thực tiễn, là "cẩm nang” đối với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở nước ta. Cuốn sách là tập hợp, hệ thống lại những tư tưởng, quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư trong công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, được đúc rút từ thực tiễn phong phú, thể hiện tầm nhìn, trí tuệ sáng suốt, sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, toàn diện, đầy sức thuyết phục của đồng chí Tổng Bí thư. Qua đó, giúp các cấp ủy, tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên nắm vững và triển khai có hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong tương lai. Thế mới thấy một hình ảnh Người Tổng Bí thư hết lòng vì dân vì nước, kiên trì bền bỉ với mục tiêu phòng chống tham nhũng, tiêu cực như thế nào để giúp xây dựng một đất nước giàu mạnh, văn minh.

Võ Thị Kim Sa - Ban Tuyên Giáo Đảng ủy BIDV