Khởi động Dự án "Dịch vụ ngân hàng trên điện thoại di động - Phổ cập dịch vụ tài chính và tạo quyền năng kinh tế cho người thu nhập thấp và phụ nữ ở Việt Nam"

Vừa qua, Ngân hàng Chính sách xã hội (VBSP) đã khởi động dự án “Dịch vụ ngân hàng trên điện thoại di động - Phổ cập dịch vụ tài chính và tạo quyền năng kinh tế cho người thu nhập thấp và phụ nữ ở Việt Nam”. Dự án được Chính phủ Úc hỗ trợ trong khuôn khổ chương trình Hợp tác kinh doanh (Business Partnerships Platform) và nhằm mục tiêu tăng cường và cải thiện sự tiếp cận tới các dịch vụ tài chính cho người nghèo, người thu nhập thấp và đặc biệt là các doanh nghiệp vi mô do phụ nữ điều hành. Dự án sẽ thực hiện với sự phối hợp giữa VBSP, MasterCard và Quỹ Châu Á cho giai đoạn 3 năm, từ năm 2017-2019.

Phó Tổng Giám đốc VBSP kiêm Trưởng Ban quản lý dự án Hoàng Minh Tế phát biểu tại lễ khởi động dự án Mobile Banking

Cải thiện sự tiếp cận tới các dịch vụ tài chính ngày càng được coi là chìa khóa giúp tạo ra nhiều cơ hội kinh tế hơn cho người nghèo. Tuy nhiên, ở Việt Nam, khoảng 2/3 dân số, đặc biệt là người nghèo ở vùng nông thôn, ngoài việc tiếp cận với tín dụng thì hiện vẫn đang thiếu sự tiếp cận tới các dịch vụ tài chính khác. Đó phần lớn là do việc mở các chi nhánh ngân hàng tại các vùng sâu vùng xa khá tốn kém trong khi đó chủ yếu diễn ra các giao dịch nhỏ. Ngành công nghệ thông tin và viễn thông ở Việt Nam đang ở giai đoạn vươn mình phát triển mạnh mẽ, với mạng lưới viễn thông phủ sóng hầu khắp cả nước và hầu hết người dân sở hữu điện thoại di động. Tuy nhiên, việc sử dụng công nghệ điện thoại di động cho các giao dịch tài chính hiện vẫn chưa phổ biến và giao dịch bằng tiền mặt vẫn là phương pháp chính.

Là một định chế tài chính đặc biệt và lớn nhất cung cấp dịch vụ tài chính vi mô của Việt Nam, trong gần 15 năm qua, VBSP là ngân hàng cung cấp các dịch vụ tài chính, đặc biệt là tín dụng chính sách giúp giảm nghèo và phục vụ các mục tiêu xã hội một cách hiệu quả. Với mạng lưới giao dịch rộng khắp với 63 chi nhánh tỉnh và 629 phòng giao dịch huyện, hơn 11.000 điểm giao dịch xã/phường và 200.000 tổ tiết kiệm và vay vốn trên khắp cả nước, thế mạnh của VBSP là có mạng lưới giao dịch phủ sóng đến tận nhà người dân. Hiện tại, VBSP đang phục vụ gần 7 triệu khách hàng, với tổng dư nợ đạt 157.372 tỷ đồng, trong đó gần 80% khách hàng hiện đang sinh sống tại vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa và khu vực miền núi.

Dự án này là tiếp nối của nghiên cứu tiền khả thi về ứng dụng công nghệ mới về sản phẩm và dịch vụ VBSP qua điện thoại di động (Mobile banking) do Quỹ Châu Á tài trợ trong giai đoạn 2014-2015. Đồng chí Hoàng Minh Tế - Phó Tổng Giám đốc VBSP cho biết: Đây sẽ là mô hình cung cấp dịch vụ ngân hàng qua điện thoại di động đầu tiên cho người nghèo tại Việt Nam. Nếu dự án được thực hiện thành công, sẽ giúp các hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác tại Việt Nam có điều kiện tiếp cận nhiều hơn nữa với các dịch vụ tài chính bền vững và hiệu quả, góp phần giảm nghèo và kết nối người nghèo với nền kinh tế. Ứng dụng công nghệ mới là hướng đi đúng với đường lối Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020 và đóng góp vào thực hiện các mục tiêu trong Chiến lược phát triển VBSP đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đây sẽ một trong những công cụ để đa dạng hóa sản phẩm/dịch vụ, nâng cao hiệu quả hoạt động ngân hàng nhằm phục vụ số lượng khách hàng ngày càng nhiều hơn.

Dự án sẽ bắt đầu bằng việc VBSP gửi thông tin cho khách hàng thông qua tin nhắn SMS như lịch trả nợ, nhắc nợ và số dư tài khoản hàng tháng. Qua đó, VBSP sẽ nâng cao được tính minh bạch và hiệu quả hoạt động, giảm thiểu tỷ lệ nợ quá hạn và cung cấp thông tin kịp thời đến khách hàng. Sau đó, VBSP sẽ triển khai thí điểm dịch vụ Mobile banking cho tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn và khách hàng nhằm tự động hóa quy trình giao dịch với ngân hàng, mở rộng các dịch vụ trên nền tảng di động đáp ứng nhu cầu khách hàng như: chuyển tiền, tiền gửi tiết kiệm, thanh toán hóa đơn, bảo hiểm. Qua đó giúp cho khách hàng tiếp cận với các dịch vụ tài chính toàn diện, đồng thời cải thiện chất lượng tín dụng và tăng hiệu quả chi phí cho cả khách hàng và VBSP. Dự án bắt đầu thực hiện ở khu vực đô thị, ngoại thành và dần dần mở rộng tới khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa trên toàn quốc.

Ông Arn Vogels, Trưởng đại diện, Văn phòng đại diện MasterCard, khu vực Đông Dương, cho biết: MasterCard cam kết phối hợp cùng VBSP tạo điều kiện để ngày càng nhiều người có thu nhập thấp được tiếp cận các dịch vụ tài chính; góp phần tạo sự thay đổi thực sự trong việc giảm nghèo và giúp người có thu nhập thấp được hòa nhập vào hệ thống tài chính chính thức. Kinh nghiệm từ các nước  khác cho thấy áp dụng thanh toán kỹ thuật số sẽ tiết kiệm chi phí, hiệu quả hơn và là giải pháp thanh toán bền vững. Mastercard và VBSP cùng cam kết nâng cao tính hiệu quả và minh bạch trong thanh toán để phục vụ tốt hơn đối tượng người có thu nhập thấp sống tại nông thôn và vùng sâu vùng xa.

Việc xây dựng và nhân rộng nền tảng ngân hàng qua điện thoại di động sẽ giúp VBSP có thể cung cấp các dịch vụ tài chính linh hoạt, thuận tiện và an toàn cho 7 triệu khách hàng của mình. Về lâu về dài, dự án sẽ đóng góp vào quá trình thúc đẩy thanh toán số để đạt được phổ cập tài chính, đặc biệt cho các hộ gia đình thu nhập thấp tại khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa. Ngoài ra, dự án còn có tác động xã hội to lớn đến việc tạo quyền năng kinh tế cho người phụ nữ. Cụ thể là, thông qua các hoạt động đào tạo và nâng cao năng lực, dự án sẽ tăng cường kiến thức và cơ hội sử dụng công nghệ thông tin truyền thông và dịch vụ ngân hàng qua điện thoại di động cho khách hàng và tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn của VBSP, trong đó phụ nữ chiếm tỷ trọng lớn. Việc ứng dụng Mobile banking của VBSP còn giúp rất nhiều phụ nữ điều hành các doanh nghiệp vi mô tăng cơ hội tiếp cận với các dịch vụ tài chính chính thức và cải thiện kinh doanh.

Còn theo ông Michael DiGregorio, Trưởng đại diện Văn phòng Quỹ Châu Á tại Việt Nam nhấn mạnh: Dự án này phù hợp với chiến lược xây dựng và phát triển chương trình về tăng quyền năng cho phụ nữ và hỗ trợ nhóm yếu thế của Quỹ Châu Á. Dự án còn thể hiện một bước đổi mới quan trọng trong lĩnh vực tài chính ở Việt Nam, và phù hợp với khuyến nghị của Chính phủ Việt Nam về thúc đẩy thanh toán số để đạt được phổ cập tài chính, đặc biệt cho đối tượng thu nhập thấp và phụ nữ. Sự tiên phong trong đổi mới công nghệ về Mobile Banking của VBSP trong lĩnh vực xóa đói giảm nghèo sẽ mở đường và tạo tiền đề cho các tổ chức tài chính vi mô khác tại Việt Nam học tập và ứng dụng hiệu quả trong hoạt động của tổ chức; đồng thời đóng góp cho việc xây dựng và hoàn thiện chính sách về Mobile banking của Nhà nước.

P.V