Một số giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ

Là người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chăm lo việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, để Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với vai trò tiền phong. Trước khi đi xa, trong bản Di chúc để lại cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành để:“trước hết nói về Đảng” và “việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân”. 

Người từng căn dặn:“Chi bộ là nền móng của Đảng, chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt”;“Chi bộ tốt thì mọi việc đều tốt. Nhân dân ta rất tốt, nếu chi bộ khéo lãnh đạo và đảng viên hăng hái xung phong làm gương mẫu thì khó khăn gì cũng vượt qua, công việc gì cũng làm tốt”, hay: “Tác dụng của chi bộ là cực kỳ quan trọng, vì nó là sợi dây chuyền để liên hệ Đảng với quần chúng”… Có thể nói chi bộ có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, là cầu nối giữa Đảng với nhân dân, do vậy hoạt động của chi bộ (mà chủ yếu thông qua sinh hoạt chi bộ thường kỳ) chính là nhằm thống nhất tư tưởng, tổ chức và hành động trong toàn Đảng, để thực hiện mục tiêu của Đảng, duy trì cầu nối này cũng là nhằm tăng cường tính chiến đấu, tạo sức mạnh cho Đảng, gây dựng và giữ vững niềm tin trong nhân dân.

Sinh hoạt chi bộ là một trong những nội dung cơ bản của công tác xây dựng đảng, là cơ sở cho sự tồn tại và phát triển của đảng và là quy định được ghi rõ trong Điều lệ Đảng. Xuất phát từ vị trí, tầm quan trọng đó, ngày 30/3/2007 Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa X) đã ban hành Chỉ thị số 10-CT/TW “Về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”; ngày 2/3/2012 Ban Tổ chức Trung ương ban hành Hướng dẫn số 09-HD/ BTCTW  về “Nội dung sinh hoạt chi bộ”; ngày 6/7/2018, Ban Tổ chức Trung ương ban hành Hướng dẫn số 12 để thay thế Hướng dẫn số 09-HD/BTCTW, ngày 02/3/2012, về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Sinh hoạt chi bộ là một trong những hoạt động chủ yếu của chi bộ, có tác động trực tiếp đến quá trình lãnh đạo của Đảng và quá trình nhận thức của mỗi đảng viên. Do đó, duy trì, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thực chất là nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng, nâng cao chất lượng, trình độ mỗi đảng viên và là cơ sở, môi trường để phát huy dân chủ trong Đảng. Chi bộ không sinh hoạt thường kỳ xem như ngưng hoạt động. Chất lượng sinh hoạt chi bộ thấp thì chi bộ không thể hoàn thành nhiệm vụ. Bên cạnh việc bảo đảm thực hiện nghiêm túc sinh hoạt định kỳ, trong cuộc họp cần có sự phân công rõ ràng, nội dung sinh hoạt thiết thực và thời gian phù hợp để mọi đảng viên trong chi bộ có thể phát huy dân chủ và bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ. Thực tiễn đã cho thấy, những chi bộ trong sạch, vững mạnh là những chi bộ duy trì sinh hoạt chi bộ nền nếp, có nội dung sinh hoạt phong phú, thiết thực, hình thức sinh hoạt đa dạng, có chất lượng tốt.

Trong những năm qua, nhìn chung sinh hoạt chi bộ đã được thực hiện tương đối bài bản, nghiêm túc, theo định kỳ hàng tháng. Về nội dung, đa số các chi bộ đã thực hiện đúng theo Hướng dẫn số 09 trước đây và bây giờ là Hướng dẫn 12 của Ban Tổ chức Trung ương. Về hình thức, cơ bản đều có phân công thư ký ghi chép và sử dụng hình thức lấy biểu quyết để ban hành nghị quyết. Công tác chuẩn bị, điều hành sinh hoạt chi bộ của cấp ủy, trực tiếp là đồng chí bí thư chi bộ cũng cơ bản được nâng cao. Việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt chi bộ tương đối tốt. Đảng viên có trách nhiệm hơn trong tham gia phát biểu ý kiến, tham luận, thảo luận tìm giải pháp khắc phục hạn chế, tồn tại. Tinh thần tự phê bình và phê bình nhằm nâng cao sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng được thực hiện khá tốt.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, chất lượng sinh hoạt chi bộ vẫn còn những hạn chế, bất cập nhất định, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, đó là: (i) đâu đó vẫn có chi bộ chưa thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt đảng theo quy định; (ii) nội dung sinh hoạt chi bộ chưa sâu, chưa gắn với việc lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ chính trị tại đơn vị mình; (iii) tính gương mẫu, tính chiến đấu, tinh thần tự phê bình và phê bình còn yếu, kể cả cấp ủy; (iv) việc sinh hoạt tư tưởng để cấp ủy nắm và hiểu tâm tư, nguyện vọng chính đáng của đảng viên còn chưa được thực hiện tốt; (v) chi bộ cũng chưa thể hiện tốt vai trò là nơi lãnh đạo, giáo dục, quản lý, kiểm tra, giám sát và rèn luyện đội ngũ đảng viên. Từ đó, vai trò hạt nhân của chi bộ, tính tiền phong, gương mẫu của đảng viên chưa được thể hiện rõ nét, ít nhiều làm suy giảm lòng tin của quần chúng đối với Đảng và chính quyền, dẫn đến những nhận thức, đánh giá chưa đúng về sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng.

Nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng và đảng viên, trong thời gian tới cần tập trung giải quyết một số nội dung sau:

- Một là, tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên về ý nghĩa quan trọng của sinh hoạt chi bộ và yêu cầu cấp thiết phải nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong tình hình hiện nay; không ngừng bồi dưỡng nâng cao trình độ năng lực, phẩm chất chính trị, đạo đức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên mà trước hết là đồng chí bí thư và cán bộ chủ chốt;nâng cao ý thức của mỗi đảng viên trong sinh hoạt chi bộ, trong việc nắm vững nội dung, chương trình của một buổi sinh hoạt chi bộ; trung thực, thẳng thắn trong phê bình và tự phê bình, trên tinh thần giúp đỡ nhau cùng tiến bộĐảng viên là cán bộ lãnh đạo phải chịu sự kiểm tra, giám sát của chi bộ, nêu gương sáng về đạo đức, lối sống, nói đi đôi với làm.

- Hai là, thực hiện nghiêm túc, nền nếp chế độ sinh hoạt chi bộ theo quy định của Điều lệ Đảng. Các chi bộ cần xác định, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt là yêu cầu thường xuyên của công tác xây dựng Đảng, đồng thời cũng là một trong những biện pháp thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn đảng, ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, gắn với khắc phục các yếu kém, khuyết điểm và học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Có một thực trang là cấp ủy viên các cấp trong doanh nghiệp làm việc theo chế độ kiêm nhiệm nên thường bị cuốn vào công việc chuyên môn, việc chuẩn bị nội dung sinh hoạt thường sơ sài, nội dung sinh hoạt thường đơn điệu, tẻ nhạt. Vì vậy để sinh hoạt trong Đảng không bị nhàm chán, hình thức và mang lại hiệu quả thiết thực, thì cấp ủy cần quan tâm giành nhiều thời gian, trí tuệ hơn cho chuẩn bị nội dung trong sinh hoạt đảng. Thông qua các hoạt động, sinh hoạt chính trị của mình, cấp ủy phải nâng cao nhận thức cho đảng viên, để mỗi cuộc họp Chi bộ là dịp để đảng viên tiếp cận với chủ trương chính sách, tiếp cận thông tin, nâng cao trình độ, nâng cao nhận thức về trách nhiệm, để từ đó luôn gương mẫu về phẩm chất đạo đức, ý thức tổ chức kỷ luật, lối sống, tác phong khoa học, nói đi đôi với làm và đặc biệt là coi kết quả công việc là thước đo mức độ hoàn thành nhiệm vụ của mỗi đảng viên.

- Ba là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ đối với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị tại đơn vị. Cấp ủy, chi bộ phải luôn bám sát chức năng, nhiệm vụ của đơn vị để xây dựng nội dung sinh hoạt cho phù hợp với tình hình đặc điểm của đơn vị. Kết hợp các cuộc họp của cấp ủy, chi bộ với các cuộc họp về chuyên môn để kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị cũng như công tác xây dựng đảng. Trước khi sinh hoạt, trong cấp ủy cần có sự phân công, chuẩn bị. Trong sinh hoạt, đảng viên có trách nhiệm tham gia phát biểu ý kiến xây dựng nghị quyết, phát huy cao độ trí tuệ của tập thể. Từ việc bàn bạc dân chủ, đi đến thống nhất cao trong cấp ủy, chi bộ thì việc ra nghị quyết lãnh đạo đơn vị sẽ nhận được sự đồng tình, ủng hộ của đông đảo cán bộ, đảng viên và quần chúng. Các quyết nghị của chi bộ càng đúng đắn, càng hiệu quả trong lãnh đạo, chỉ đạo, càng củng cố thêm niềm tin của mỗi cán bộ, đảng viên về vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng.

- Bốn là, phát huy vai trò trong xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt. Đội ngũ cán bộ chủ chốt có vai trò quan trọng, có tính chất quyết định để tổ chức, triển khai thực hiện nhiệm vụ kinh doanh của đơn vị. Cán bộ chủ chốt còn là cầu nối giữa tổ chức Đảng với quần chúng, người lao động trong đơn vị; họ là những cán bộ trực tiếp tuyên truyền, phổ biến và tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, các quy định quản lý của đơn vị; đồng thời nắm tình hình thực tiễn ở đơn vị để đề ra các giải pháp, biện pháp đúng đắn, thiết thực, phù hợp. Các cấp ủy Đảng phải thể hiện vai trò thực sự trong lãnh đạo công tác cán bộ, trực tiếp quản lý đội ngũ cán bộ; đổi mới và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm cán bộ, đảm bảo công tác cán bộ có chất lượng, có tính kế thừa. Trong công tác bổ nhiệm cán bộ phải thực hiện nghiêm túc các quy trình, đúng tiêu chuẩn, đúng quy hoạch, cách thức tiến hành thật sự minh bạch, khách quan, công tâm, luôn đặt lợi ích của đơn vị làm mục tiêu quan trọng nhất khi bổ nhiệm cán bộ.

- Năm là, phát huy tính tiền phong, gương mẫu của từng đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ được giao.Đảng lãnh đạo quần chúng thông qua đội ngũ đảng viên, vì vậy, vai trò, uy tín, danh dự của tổ chức Đảng trước hết phải được thể hiện thông qua vai trò uy tín của từng đảng viên, để mỗi đảng viên thực sự là tấm gương cho quần chúng, từ đó đòi hỏi mỗi đảng viên phải có nhận thức đúng đắn về vai trò của mình để luôn tự giác, trung thực, gương mẫu, có trách nhiệm đối với công việc và đơn vị, có đạo đức, lối sống, có ý thức tổ chức kỷ luật đồng thời có quan hệ gần gũi với quần chúng. Để mỗi đảng viên thật sự phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu phải cần: không ngừng đổi mới phong cách và lề lối làm việc của từng đảng viên, thực hiện tốt chế độ tập thể lãnh đạo, cá nhân chịu trách nhiệm. Để nâng cao tính tiền phong, trước hết đảng viên phải là người giỏi chuyên môn nghiệp vụ, tận tâm, trung thực, sáng tạo trong công việc, có nhiều đóng góp cho đơn vị. Lấy kết quả công việc là tiêu chuẩn, thước đo tính tiền phong của người đảng viên và chỉ có hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ chính trị thì vai trò tiền phong của đảng viên mới được thừa nhận. Bởi vậy, Đảng ủy các cấp cần có chiến lược chăm lo xây dựng đội ngũ đảng viên có kiến thức chuyên môn và kỹ năng làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả.

- Sáu là, công tác tuyên truyền chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước cần phải thực hiện kịp thời để bảo đảm tính thời sự của thông tin, tránh tình trạng nghị quyết ban hành đã lâu, sự kiện trong nước, quốc tế và khu vực đã xảy ra nhưng lâu sau mới có tài liệu tuyên truyền trong chi bộ. Làm tốt công tác này là chi bộ đã có kênh thông tin chính thống cho các đảng viên, tránh các thông tin gây nhiễu, từ đó định hướng được dư luận xã hội.

- Bảy là, thường xuyên đưa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cáchHồ Chí Minh vào trong sinh hoạt thường kỳ của chi bộ, góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng. Việc cán bộ đảng viên và tổ chức đảnghọc tập và làm theo tấm gưong đạo đức Hồ Chí Minh đã góp phần tạo nên động lực trong công việc, ngăn ngừa tiêu cực, sửa chữa, khắc phục tình trạng suy thoái về đạo đức, lối sống, củng cố và giữ vững niềm tin của nhân dân về sự lãnh đạo của Đảng.

- Tám là, căn cứ chỉ thị, nghị quyết và định hướng của cấp trên, tình hình, đặc điểm của chi bộ, cấp ủy chi bộ tổ chức sinh hoạt chuyên đề ít nhất mỗi quý một lần. Nội cung các buổi sinh hoạt chuyên đề tập trung vào các nhóm vấn đề: học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; các giải pháp nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, năng lực công tác của đội ngũ cán bộ, đảng viên; triển khai thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan trực tiếp đến sự lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng đảng; các giải pháp phòng, chống, khắc phục, sửa chữa các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong chi bộ; các giải pháp phòng, chống, khắc phục, sửa chữa các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong mối đảng viên; việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chuyên môn của cơ quan, đơn vị…

- Đối với đảng ủy cơ sở: duy trì thường xuyên công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành nội dung sinh hoạt định kỳ, chuyên đề của chi bộ cơ sở; giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ; xử lý nghiêm những đảng viên, kể cả cấp ủy viên không chấp hành việc sinh hoạt chi bộ mà không có lý do chính đáng... Thường xuyên củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cấp ủy; quan tâm bồi dưỡng, tập huấn về nghiệp vụ công tác đảng, cách thức, nội dung sinh hoạt chi bộ nói chung và sinh hoạt chuyên đề nói riêng.

Có thể nói, sinh hoạt chi bộ là một trong những nội dung cơ bản của công tác xây dựng đảng, là cơ sở cho sự tồn tại và phát triển của đảng và là chế độ được quy định rõ trong Điều lệ Đảng. Đảng chỉ mạnh khi có các chi bộ mạnh, do đó việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là một yêu cầu cấp thiết, nhằm xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh, đồng thời, làm cho sinh hoạt chi bộ thực sự phong phú, hấp dẫn, lôi cuốn đảng viên tham gia, mong muốn được tham gia sinh hoạt chi bộ, khắc phục sự nhàm chán, xơ cứng, nghèo nàn, khắc phục bệnh hình thức trong sinh hoạt.

Trong thời kỳ cuộc cách mạng 4.0 diễn ra ngày càng mạnh mẽ, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế  của đất nước ngày càng xâu rộng như hiện nay, việc tiếp tục đổi mới và nâng cao hơn nữa chất lượng sinh hoạt chi bộ nhằm đáp ứng tốt yêu cầu công tác trong tình hình mới. Tăng cường việc sinh hoạt chi bộ còn thể hiện rõ tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu của tổ chức đảng, xây dựng tổ chức cơ sở đảng vững về chính trị tư tưởng, mạnh về tổ chức, giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng trong sự nghiệp đổi mới của đất nước./.