Cùng suy ngẫm về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện văn hóa kinh doanh Vinacomin
Có thể nói văn hóa kinh doanh là phần hồn của một doanh nghiệp, bởi vì chính nó ảnh hưởng, thậm chí chi phối, các hoạt động sản xuất, quyết định kinh doanh, các mối quan hệ nội bộ và bên ngoài doanh nghiệp. ở đây, có thể hiểu văn hóa kinh doanh của một doanh nghiệp như những quan niệm, những xác tín về mục đích và các giá trị văn hóa cần phải có trong mọi hoạt động. Nó là kết quả của một quá trình xây dựng nhiều năm với sự hưởng ứng, thực thi của mọi thành viên trong doanh nghiệp, tuy nhiên, ban lãnh đạo doanh nghiệp phải là những người đề xướng và thúc đẩy hình thành.
Thực tế kinh doanh vốn phức tạp, đa dạng và doanh nghiệp cũng muôn hình, vạn vẻ, cho nên không có một khuôn mẫu văn hóa kinh doanh đa năng hoàn chỉnh nào áp dụng cho mọi doanh nghiệp. Vì vậy, ngoài những giá trị văn hóa, đạo đức chung của xã hội, văn hóa của một doanh nghiệp còn có những nét đặc trưng - nét đặc trưng ấy được coi trọng và thể hiện xuyên suốt trong mọi hoạt động vì nó phù hợp và tác động tích cực tới doanh nghiệp mình, nhiều khi không hẳn là hoàn toàn tốt theo một cách nhìn nào đó từ bên ngoài. Với quá trình 17 năm xây dựng và phát triển, Than Việt Nam nay là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (VINACOMIN) đã và đang xây dựng nên những nét văn hóa đặc trưng như vậy (có việc đã làm tốt, có việc còn tiếp tục hoàn thiện) và chính nó đã và sẽ tiếp tục tạo nên sức mạnh nội tại giúp cho VINACOMIN vượt qua mọi khó khăn, thử thách để vươn lên, phấn đấu trở thành một trong những đơn vị đi đầu về nhiều mặt trong khối DNNN ở Việt Nam. Phát huy truyền thống tốt đẹp “Kỷ luật - Đồng tâm” của người thợ mỏ, CBCNVC của VINACOMIN đang tiếp tục xây dựng, hoàn thiện, phát triển văn hóa của Ngành Than - Khoáng sản Việt Nam mang nét đặc trưng chính, đó là:
1. Phải luôn xem sự sòng phẳng công bằng và hài hòa là phẩm chất căn bản, làm nền tảng cho mọi hoạt động liên quan đến lợi ích của Tập đoàn, từ trong nội bộ hoặc với các đối tác, bạn hàng. Sự sòng phẳng này một mặt nhằm đáp ứng yêu cầu về tính minh bạch trong hoạt động SXKD, nhưng cũng xuất phát từ một quan niệm kinh doanh “có người, có ta”, “anh được lợi và tôi cũng được lợi” (win -win), không bên nào có thể giành phần ưu thế cho riêng mình. Sòng phẳng luôn đi liền với sự rõ ràng, minh bạch, ngay thẳng và nhờ vậy tránh được tình trạng lợi dụng làm điều mờ ám, tổn hại đến lợi ích người khác và lợi ích chung. Nhiều năm nay, VINACOMIN đã sử dụng kiểm toán độc lập, đánh giá hệ số tín nhiệm theo chuẩn mực quốc tế (Moody's và Standard and Poor). Không chỉ trong mối quan hệ với đối tác, khách hàng mà ngay cả trong nội bộ đơn vị cũng không ai được phép (kể cả người trong ban lãnh đạo) lợi dụng vị thế của mình để vụ lợi riêng.
Nhưng sòng phẳng cũng không có nghĩa là máy móc, cứng nhắc, bất cần nhân tình, mọi việc cần xem xét một cách khách quan và hài hòa. Cũng có lúc cần thưởng nhân viên rất cao, để khuyến khích, khích lệ tinh thần làm việc và sự cống hiến vì hiệu quả chung của Tập đoàn và cần được Hội đồng lương - thưởng cân nhắc kỹ. Nhưng nếu cố ý làm trái để vụ lợi cá nhân gây thất thoát sẽ phải bồi thường, xử lý nghiêm khắc. Âu đó cũng là sự sòng phẳng - công bằng, là nền tảng củng cố tinh thần Kỷ luật - Đồng tâm và Trung thành với sự nghiệp của Ngành trong thời đại hiện nay.
2. Khát vọng vươn tới đỉnh cao: Bởi khát vọng là nguồn cảm hứng, là sự khích lệ, là động lực thúc đẩy người ta vươn tới trước. Với VINACOMIN, đó là khát vọng trở thành một trong những người tiên phong trong quản lý theo cơ chế thị trường định hướng XHCN một cách hiệu quả, thực hiện nhiệm vụ trọng trách đáp ứng nhu cầu than, khoáng sản quan trọng cho nền kinh tế và góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Điều này được các nhà lãnh đạo VINACOMIN xác tín ngay từ ngày đầu thành lập. Và để làm được điều này, toàn Tập đoàn đã và đang nỗ lực phấn đấu phát triển kinh doanh, hoàn thiện cơ chế quản trị doanh nghiệp theo hướng hiện đại, đổi mới công nghệ, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các mỏ mới, tái cấu trúc doanh nghiệp để tăng năng suất và hiệu quả kinh doanh, tạo lập uy tín thương hiệu trong quá trình hoạt động. Tuy còn rất nhiều công việc phải làm, phải hoàn thiện, nhưng đến nay, VINACOMIN đã thành Tập đoàn đi đầu trong nhiều lĩnh vực: Khoán quản chi phí, xây dựng và điều hành kế hoạch PHKD theo Hợp đồng hàng năm và 5 năm, kiểm toán-đánh giá tín nhiệm theo chuẩn mực quốc tế,... Tuy nhiên, khát vọng vươn tới đỉnh cao cũng tạo ra nhiều áp lực trong công việc. Có người cảm thấy nặng nề, nhưng với nhiều người khác thì xem đó như sự thử thách để phát huy trí tuệ vì sự tiến bộ. Chúng ta cần chấp nhận thử thách, không muốn bị vượt qua hay rơi vào trì trệ trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, nên vẫn tiếp tục phải theo đuổi khát vọng. Với áp lực của người luôn mong muốn vươn tới đỉnh cao, đáp ứng ngày càng nhiều than cho Tổ quốc, guồng máy VINACOMIN đã và đang phải chạy với công suất lớn và mọi cán bộ, nhân viên đều phải làm việc với năng suất và cường độ cao. Nói nôm na là phải chịu khó làm việc, phải “cày”. ở điểm này, chính các vị trong Ban lãnh đạo Tập đoàn và các đơn vị đã và tiếp tục phải là những tấm gương tốt. Các vị đã và đang có mặt ở những điểm nóng, điểm xung yếu trong hầm mỏ, ở vùng sâu, vùng xa giải quyết những việc cần thiết đảm bảo an toàn, hiệu quả cho sản xuất, thường xuyên ở trụ sở có khi đến tối mịt còn ngồi lại với nhau để bàn bạc, tính toán từng con số, quyết định từng phương án kinh doanh. Đội ngũ nhân viên VINACOMIN, với quan niệm xem VINACOMIN như ngôi nhà thứ hai của mình, đã và đang nỗ lực làm việc, sáng tạo không ngừng.
3. Văn hóa doanh nghiệp VINACOMIN luôn đòi hỏi cao trong hoạt động, từ chuyện nhỏ như giữ sạch sẽ, ngăn nắp nơi làm việc, ý thức tham dự các cuộc họp của mỗi người cho đến việc tham mưu, đề xuất các giải pháp, quản lý, điều hành một cách kịp thời và hiệu quả,... Để tránh rắc rối, rủi ro, các khoản đầu tư trong XDCB và chi phí sản xuất kinh doanh phải được kiểm soát chặt chẽ đã trở thành một nguyên tắc. Bởi vì, VINACOMIN phải đảm bảo sự an toàn và lợi ích của mình, của Nhà nước, đối tác, khách hàng - những người đã tin tưởng giao tiền bạc, tài sản cho mình. Đối với một nền kinh tế mới nổi như nước ta, thật ra không thiếu cơ hội kinh doanh, nhưng VINACOMIN sẽ tiếp tục chủ trương thận trọng chọn lựa, bám sát đúng ngành nghề chính được giao và các cơ hội kinh doanh phù hợp với năng lực và tôn chỉ của mình. VINACOMIN mở cửa tương lai. Đi liền với đặc điểm thận trọng, cầu toàn này, là nguyên tắc tập thể khi đưa ra các quyết định quan trọng. ở VINACOMIN sẽ không có hiện tượng tôn sùng cá nhân, dù cá nhân đó giữ cương vị cao. Cũng không ai vỗ ngực xưng mình là người có công duy nhất, hoặc tự cho mình là tất cả trong thành công của Tập đoàn. Những việc quan trọng đều phải được đưa ra bàn bạc, lấy ý kiến một cách bình đẳng trong tập thể theo quy định. Điều này tạo nên tinh thần dân chủ, đoàn kết bền vững trong nội bộ. Đề cao tinh thần tập thể, nhưng điều đó không có nghĩa là VINACOMIN xem nhẹ “cái tôi”, xem nhẹ yếu tố cá nhân. Ngược lại, cá nhân được tôn trọng và được tạo cơ hội để phát triển năng lực của mình. VINACOMIN chủ trương đối thoại bình đẳng trong nội bộ cho nên sẵn sàng lắng nghe mọi ý kiến đóng góp của cá nhân. Bất cứ nhân viên nào cũng có thể gõ cửa phòng các vị lãnh đạo để nêu nguyện vọng hoặc đưa ý kiến, đề nghị nào đó với tinh thần xây dựng đơn vị. Tôn trọng và chấp nhận mỗi người có một cá tính, một kiểu sống, một phong cách sinh hoạt riêng, VINACOMIN đang tạo ra một môi trường sinh hoạt đa văn hóa với sự sinh động, phong phú, đa dạng nhưng thực hiện nghiêm kỷ luật của cơ quan, đơn vị. Do vậy, mọi thành viên của VINACOMIN sẽ cảm thấy thoải mái, vui vẻ trong tinh thần hòa hợp khi làm việc tại đơn vị. Trong mối quan hệ giữa người và người, VINACOMIN luôn coi trọng tình nghĩa, xử sự “có trước có sau”, thể hiện tính nhân văn.
4. Đối với khách hàng, VINACOMIN luôn giữ mối quan hệ tốt đẹp, tôn trọng khách, bình đẳng và sẵn sàng chia sẻ khó khăn trong điều kiện có thể và phù hợp với họ khi gặp rủi ro trong quan hệ kinh doanh.
5. Đối với cán bộ, nhân viên của mình, VINACOMIN luôn quan tâm đến lương thưởng, sự thăng tiến cá nhân và các chế độ tốt nhất có thể. Để giúp nhân viên ổn định nơi ăn ở, VINACOMIN đã và đang có chính sách xây dựng nhà ở cho công nhân mỏ. VINACOMIN không gạt bỏ ai ra ngoài trừ phi họ tự đặt mình vào một tình thế phải ra đi. Với những người đã từng làm việc, có đóng góp nhất định, VINACOMIN không hề lãng quên và tùy trường hợp mà có cách quan tâm, hỗ trợ đối với họ.
6. Đối với cộng đồng, đã tích cực tham gia, tài trợ các chương trình an sinh xã hội, từ thiện: giúp trẻ em mồ côi, khuyết tật, tặng học bổng cho sinh viên nghèo, cứu trợ đồng bào bị thiên tai, bão lụt, giúp đỡ gia đình công nhân bị tai nạn, vùng đặc biệt khó khăn,… Năm 2011 vừa qua, VINACOMIN đã chi gần 80 tỷ đồng cho những chương trình như vậy. Ban lãnh đạo VINACOMIN hiểu rất rõ rằng công cuộc kinh doanh sẽ chẳng phát triển bền vững nếu nó không gắn liền với trách nhiệm xã hội, với sự phát triển của cộng đồng. Văn hóa VINACOMIN - Linh hồn VINACOMIN. Đó là giá trị vô hình rất lớn của VINACOMIN tích lũy trong 17 năm hoạt động và đang tiếp tục được hoàn thiện theo phương châm: Kỷ luật + Đồng tâm + Trí tuệ + Trung thành = Thắng lợi, sẽ là nguồn nội lực to lớn giúp VINACOMIN phát triển và vững bước đi lên trong những năm tới.
Vinacomin