Giải pháp và bài học kinh nghiệm xây dựng chi bộ Đảng trong sạch, vững mạnh theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở giai đoạn hiện nay

Đảng Cộng sản Việt Nam - Đảng tiên phong của giai cấp công nhân và của cả dân tộc Việt Nam, là Đảng duy nhất có khả năng lãnh đạo và chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, điều này được minh chứng qua quá trình đấu tranh chống giặc ngoại xâm và xây dựng đất nước trong thời kỳ hội nhập. Nhân dân Việt Nam và toàn thể dân tộc Việt Nam đời đời khắc ghi công lao to lớn của Đảng, để ngày hôm nay và mãi mãi mai sau họ được sống trong đất nước thanh bình, vì vậy phải luôn coi công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ không chỉ là của tổ chức Đảng, đảng viên mà là trách nhiệm của cả dân tộc, bởi Đảng ta từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ.

Trong quá trình hoạt động, cơ quan Đảng các cấp, trong đó đặc biệt là cấp chi bộ đã đạt được rất nhiều kết quả tốt, đáng khích lệ, song vẫn còn những bất cập trong công tác phê và tự phê, thanh tra kiểm tra, chất lượng sinh hoạt chi bộ, chất lượng cán bộ đảng viên, do đó cần phải có giải pháp để xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở giai đoạn hiện nay là hết sức cần thiết.

Trong di sản tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, những luận điểm cơ bản về xây dựng Đảng nói chung và xây dựng chi bộ đảng nói riêng là một nội dung rất quan trọng, trong đó nổi bật là tư tưởng về xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh. Chi bộ là gốc rễ của Đảng ở trong quần chúng, chi bộ trong sạch, vững mạnh thì mọi chính sách của Đảng đều được thi hành đúng đủ, mọi công việc đều tiến bộ không ngừng, trái lại nếu chi bộ yếu kém thì công việc không trôi chảy, cho nên cần phải quyết tâm xây dựng chi bộ, phải làm cho chi bộ trở thành chi bộ trong sạch, vững mạnh.

Nói về chi bộ trong sạch, vững mạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: là đảng viên gương mẫu trong mọi công việc, liên hệ chặt chẽ với quần chúng, nội bộ thật sự đoàn kết; chấp hành tốt đường lối, chính sách của Đảng, lãnh đạo tốt sản xuất và chiến đấu; một lòng một dạ phục vụ nhân dân, thiết thực chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; đối với Đảng thì củng cố và phát triển tốt. Đồng thời, Người cũng luôn nhắc nhở phải phê bình nghiêm khắc những chi bộ yếu kém, không gương mẫu, thiếu đoàn kết, xa rời quần chúng, cán bộ lãnh đạo quan liêu mệnh lệnh. Do đó, phải thường xuyên chỉnh đốn chi bộ, không để những phần tử xấu lợi dụng phá hoại nội bộ, và mỗi đồng chí, nếu sai phạm mất hết tư cách đảng viên thì cần cho ra khỏi Đảng, cần cách chức thì phải cách chức, cần hạ tầng công tác thì hạ tầng công tác, có thể giáo dục thì giáo dục. Do đó, việc xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh theo mẫu chi bộ trong sạch, vững mạnh ở giai đoạn hiện nay là hết sức cần thiết, để thực hiện được điều này nhất thiết phải quan tâm tới các giải pháp sau:

Thứ nhất, phải triệt để thực hành dân chủ, thực hiện tốt tự phê bình và phê bình để xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh

Theo Hồ Chí Minh toàn tập: “Để làm cho Đảng mạnh, thì phải mở rộng dân chủ”, phát huy tự phê bình và phê bình, bởi vì: “Tự phê bình và phê bình là thứ vũ khí sắc bén nhất, nó giúp cho Đảng ta mạnh và ngày càng thêm mạnh, nhờ nó mà chúng ta sửa chữa khuyết điểm, phát triển ưu điểm, tiến bộ không ngừng”.

Dân chủ trong chuẩn bị nghị quyết, ra nghị quyết và thực hiện nghị quyết, giữ vững nguyên tắc, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt chi bộ, tập trung trên cơ sở dân chủ, dân chủ dưới sự lãnh đạo, được sự bảo đảm của tập trung. Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ gồm nhiều khâu, nhiều mặt, mỗi chi bộ cần nắm chắc đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ của đơn vị mình để có nội dung, biện pháp cụ thể, gắn liền với đổi mới, chỉnh đốn Đảng. Kiên quyết đấu tranh khắc phục bệnh quan liêu, độc đoán, dân chủ hình thức cũng như mọi biểu hiện phân tán cục bộ, bản vị, địa phương chủ nghĩa, vô tổ chức, vô kỷ luật.

Chi bộ là hạt nhân chính trị ở cơ sở, trong quá trình hoạt động và phát triển nội bộ chi bộ và đơn vị không tránh khỏi những mâu thuẫn; những khuyết điểm, nhận thức lệch lạc và hành vi sai trái của cán bộ, đảng viên. Vì vậy, để xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh phải thường xuyên thực hành tự phê bình và phê bình theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Theo cuốn “Sửa đổi lối làm việc”, Người viết: “Phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết điểm của đồng chí mình. Tự phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết điểm của mình. Tự phê bình và phê bình phải đi đôi với nhau. Mục đích là cho mọi người học hỏi ưu điểm của nhau và giúp nhau chữa những khuyết điểm”. Thực hành tốt tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt chi bộ sẽ không ngừng xây dựng, củng cố niềm tin của quần chúng với Đảng, tăng cường đoàn kết thống nhất trong Đảng. Tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt chi bộ cần tuân thủ và thực hiện tốt các nguyên tắc: trên cơ sở Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, tôn trọng và bảo vệ lợi ích của Đảng, tiến hành có tổ chức và trong tổ chức, chấp hành đúng các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng; tránh lợi dụng phê bình để đả kích cá nhân, gây rối nội bộ.

Trên thực tế để thực hiện tốt giải pháp này, mỗi cấp ủy, chi bộ cần phải kết hợp đồng bộ nhiều biện pháp cơ bản như: xác định rõ chức năng, tình hình, nhiệm vụ của chi bộ; thực hiện các tiêu chuẩn chi bộ trong sạch, vững mạnh; kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy và nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ, đảng viên; phát huy vai trò của chính quyền và các tổ chức chính trị xã hội, luôn tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy cấp trên trong việc xây dựng chi bộ.

Thứ hai, xây dựng đội ngũ đảng viên trong sạch vững mạnh, có chất lượng cao, số lượng phù hợp.

Đảng viên là thành viên của chi bộ, sự vững mạnh của đội ngũ đảng viên ảnh hưởng trực tiếp đến sự trong sạch, vững mạnh của chi bộ. Hồ Chí Minh chỉ rõ trong cuốn Hồ Chí Minh toàn tập: “Chi bộ trong sạch vững mạnh là do các đảng viên đều trong sạch vững mạnh” và “muốn có Đảng bộ trong sạch vững mạnh, chi bộ trong sạch vững mạnh, phải có đảng viên trong sạch vững mạnh”. Ngược lại: Chi bộ kém là vì đảng viên và cán bộ không một lòng một dạ phục vụ nhân dân; không lãnh đạo nhân dân lao động sản xuất, thực hành tiết kiệm. Một số đảng viên và cán bộ còn mang nặng những thói xấu như tham ô, ích kỷ... họ đã không làm kiểu mẫu tốt, mà lại nêu gương xấu. Do vậy, xây dựng đội ngũ đảng viên vững mạnh là nội dung trọng tâm của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng chi bộ.

Xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị, có phẩm chất, trình độ trí tuệ và năng lực thực tiễn là nhiệm vụ “then chốt của then chốt” để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Đảng xác định rõ quan điểm, nguyên tắc, phương châm chỉ đạo với tầm nhìn chiến lược về xây dựng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ; coi cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng; công tác cán bộ là khâu then chốt của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; thực hiện nhất quán nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo trực tiếp, toàn diện công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị. Xây dựng đội ngũ cán bộ là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trực tiếp là các cấp ủy, tổ chức đảng, trước hết là người đứng đầu, các cơ quan tham mưu. Phát huy vai trò của các tổ chức chính trị, xã hội, các hội quần chúng, các cơ quan truyền thông báo chí, dựa vào dân để xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ.

Bám sát những yêu cầu đó, Hội nghị Trung ương 7, khóa XII triển khai những nhiệm vụ, giải pháp có tính đột phá xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, tập trung “hai trọng tâm và năm đột phá”.

Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ, hiệu quả công tác cán bộ, từng bước chuẩn hóa, tăng cường kỷ luật, kỷ cương đi đôi với tạo môi trường, điều kiện để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, phục vụ phát triển, ủng hộ, khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, bí thư cấp ủy và người đứng đầu các các cơ quan, tổ chức, đi đôi với phân cấp, phân quyền nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo, đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ quyền lực.

Thực hiện việc đổi mới công tác đánh giá công tác cán bộ theo phương châm xuyên suốt, liên tục, đa chiều, theo tiêu chí, bằng sản phẩm, thông qua khảo sát, công khai kết quả và so sánh với các chức danh tương đương.

Kiểm soát chặt chẽ quyền lực, sàng lọc kỹ càng, thay thế kịp thời; chấm dứt tình trạng chạy chức, chạy quyền.

Thực hiện nhất quán chủ trương bố trí bí thư cấp tỉnh, cấp huyện không phải là người địa phương ở những nơi có đủ điều kiện.

Cải cách chính sách tiền lương và nhà ở để tạo động lực cho cán bộ phấn đấu, toàn tâm, toàn ý với công việc; có cơ chế, chính sách để tạo cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh và thu hút, trọng dụng nhân tài.

Hoàn thiện cơ chế để cán bộ, đảng viên thật sự gắn bó mật thiết với nhân dân và phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng đội ngũ cán bộ.

Thực hiện nghị quyết Đại hội XII và các nghị quyết Trung ương về công tác cán bộ, Đảng đang tạo được những chuyển biến mạnh mẽ trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ, là cơ sở bảo đảm cho công tác xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh.

Xây dựng đội ngũ đảng viên ở chi bộ cần chú trọng cả số lượng và chất lượng, trong đó lấy chất lượng làm chính. Đảng viên là lực lượng góp ý, tham gia xây dựng đường lối, chủ trương của Đảng; là lực lượng trực tiếp động viên, tổ chức, hướng dẫn quần chúng thực hiện đường lối, chủ trương đó; là tấm gương để quần chúng noi theo. Cho nên, nâng cao chất lượng đảng viên là một nội dung cơ bản của xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Nâng cao chất lượng đảng viên còn là yêu cầu của việc xây dựng chi bộ Đảng. Theo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng nhấn mạnh: “Đổi mới, tăng cường công tác phát triển đảng viên, bảo đảm chất lượng đảng viên theo yêu cầu của điều lệ Đảng. Xây dựng các tiêu chí, yêu cầu cụ thể về tư tưởng, chính trị, trình độ, năng lực, phẩm chất, đạo đức, lối sống của đảng viên đáp ứng yêu cầu giai đoạn cách mạng mới; phát huy tính tiền phong gương mẫu, chủ động, sáng tạo của đội ngũ đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ được giao, kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những người không đủ tư cách đảng viên”.

Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Đảng Cộng sản Việt Nam rất coi trọng công tác tư tưởng, lý luận, thường xuyên giáo dục chính trị, tư tưởng nâng cao phẩm chất, trình độ trí tuệ, năng lực cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Nhận thức tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, Đảng thường xuyên tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, đảng viên kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng, thấm nhuần đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, không ngừng nâng cao trình độ trí tuệ, năng lực thực tiễn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong mọi giai đoạn cách mạng.

Trong điều kiện khoa học công nghệ, trình độ dân trí phát triển ngày càng cao, nếu đội ngũ cán bộ, đảng viên không vươn lên giữ vai trò tiên tiến, thì bản thân Đảng sẽ mất vai trò tiên phong, không đủ năng lực lãnh đạo đất nước phát triển và hội nhập.

Nhằm thúc đẩy cán bộ, đảng viên không ngừng tự giác học tập, rèn luyện, Đảng có quy định chặt chẽ về chế độ học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị; chuẩn hóa về phẩm chất, trình độ, năng lực cho tất cả các đối tượng cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược.

Mặt khác, để không ngừng bổ sung, phát triển nền tảng tư tưởng, xây dựng đường lối chính trị của Đảng, nâng cao tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, Đảng tăng cường, đổi mới công tác lý luận. Nghiên cứu lý luận tập trung tổng kết thực tiễn, bổ sung, hoàn thiện lý luận về mô hình, con đường đi lên CNXH ở Việt Nam, nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa (XHCN), nền dân chủ XHCN và xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Đồng thời, tập trung tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận xác định quy luật xây dựng Đảng cầm quyền; làm rõ phương thức lãnh đạo, phương thức cầm quyền và điều kiện để Đảng cầm quyền vững chắc và lâu dài trong bối cảnh thời đại nhiều biến động khó lường.

Hiện nay, công tác lý luận đang tập trung nghiên cứu xây dựng luận cứ khoa học, xử lý tốt các mối quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng XHCN; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất XHCN; giữa Nhà nước và thị trường; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.

Để nâng cao chất lượng nghiên cứu lý luận, Đảng chủ trương xây dựng các thiết chế nghiên cứu lý luận, tư vấn, phản biện chính sách, phát huy vai trò của Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ tư vấn chính sách của Chính phủ, huy động nguồn lực khoa học từ các trường đại học, các học viện, tập trung nghiên cứu tổng kết thực tiễn trong nước và thế giới.

Xây dựng đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên là nhiệm vụ căn cốt để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Nhận thức toàn diện về những nhiệm vụ xây dựng Đảng, Đại hội XII của Đảng nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng Đảng về đạo đức. Xây dựng nền tảng đạo đức của Đảng là giải pháp cơ bản, lâu dài và rất quan trọng để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, để ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái, biến chất, bệnh quan liêu, tham nhũng.

Biểu tượng cao đẹp, sức cuốn hút của Đảng Cộng sản Việt Nam chính là những giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Việc thực hiện các chỉ thị của Đảng, về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhiều năm qua, có tác dụng giáo dục cán bộ, đảng viên phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng; là vấn đề mấu chốt để đấu tranh ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái, xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Xây dựng Đảng luôn trong sạch, vững mạnh về chính trị tư tưởng, Đảng đặc biệt coi trọng phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên.

Hội nghị giữa nhiệm kỳ, khóa VII, Đảng nêu 5 quan điểm và 4 nguy cơ đối với sự nghiệp đổi mới, cho thấy tính chất khó khăn, phức tạp của công cuộc đổi mới, thách thức chính sự lãnh đạo của Đảng. Tình hình này đòi hỏi Đảng phải tăng cường công tác tư tưởng, xây dựng tổ chức trong sạch, vững mạnh mới có thể khắc phục khó khăn, vượt qua thách thức, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới.

Hội nghị Trung ương 4, khóa XII của Đảng thể hiện quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái, biến chất “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên. Nâng cao chất lượng sinh hoạt của các tổ chức đảng, để tăng cường sự lãnh đạo và đoàn kết thống nhất trong Đảng, giữ vững kỷ luật, kỷ cương, thực hiện nghiêm pháp luật trong các tổ chức Đảng và Nhà nước; chủ động phòng ngừa, tích cực đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; phản bác quan điểm sai trái, cơ hội chính trị lợi dụng “dân chủ”, “nhân quyền” hòng xóa bỏ vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. 

Đảng Cộng sản Việt Nam nhận thức nguy cơ lớn nhất, trực tiếp nhất đối với sự tồn vong của Đảng chính là sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; tình hình quan liêu, tham nhũng trong bộ máy Đảng, Nhà nước.

Bài học từ sự sụp đổ của các đảng cộng sản ở Liên Xô và Đông Âu đã khẳng định, khó có một thế lực nào có thể đánh đổ được đảng cộng sản, mà chỉ có sự mục nát, tham nhũng, suy thoái, biến chất trong bản thân mình thì dù kẻ thù không đánh, đảng cũng tự suy vong.

Sớm nhận thức nguy cơ to lớn đó, ngay thời kỳ đầu công cuộc đổi mới, Đảng ta đã chỉ ra 4 nguy cơ lớn, trong đó nạn tham nhũng là nguy cơ lớn nhất, “giặc nội xâm” nguy hiểm nhất.

Bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tác động mặt trái của cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế, những khuyết điểm trong công tác tư tưởng, tổ chức - cán bộ; sự buông lỏng kiểm tra, giám sát; kỷ luật, kỷ cương trong Đảng chưa nghiêm, tình hình suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ diễn biến phức tạp.

Tại Hội nghị Trung ương 4, khóa XII, Đảng thể hiện quyết tâm thực hiện những nhiệm vụ cấp bách về xây dựng Đảng, kiên trì, kiên quyết đẩy lùi suy thoái trong nội bộ. Đặc biệt, Đảng tiến hành cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, thực hiện nghiêm túc và hiệu quả nguyên tắc tự phê bình, phê bình đối với tập thể lãnh đạo, cán bộ chủ chốt, người đứng đầu trong các cơ quan, tổ chức từ Trung ương, đến địa phương, cơ sở. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Cán sự Đảng Chính phủ, Đảng đoàn Quốc hội gương mẫu, nghiêm túc tiến hành tự kiểm điểm. Kết quả cuộc vận động đã tạo được hiệu ứng rất tích cực. Từ đó, Đảng tiến hành cuộc đấu tranh quyết liệt chống tham nhũng. Nhiều vụ tham nhũng bị vạch trần, nhiều tổ chức, cá nhân tham nhũng bị pháp luật trừng trị nghiêm khắc, làm trong sạch bộ máy Đảng, Nhà nước. Cuộc đấu tranh chống tham nhũng còn có tác dụng răn đe, cảnh tỉnh những người suy thoái, biến chất, củng cố niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng.

Thực tế cho thấy chi bộ, tổ chức cơ sở đảng nào chất lượng đảng viên thấp thì cơ sở đảng ở đó yếu kém, không phát huy được tính dân chủ trong Đảng và trong quần chúng, phong trào mọi mặt sút kém. Muốn nâng cao chất lượng đảng viên, ngoài việc quản lý, giáo dục của tổ chức đảng, còn phải có sự tự phấn đấu, rèn luyện của đảng viên. Đi đôi với việc nâng cao chất lượng đảng viên là phải không ngừng kiện toàn đội ngũ cấp ủy, chi bộ, để không ngừng xây dựng, củng cố chi bộ, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Thứ ba, giữ vững chế độ và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Sinh hoạt chi bộ có vị trí quan trọng trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của chi bộ. Sinh hoạt chi bộ được duy trì đều đặn, thường xuyên có chất lượng sẽ làm cho đường lối, chính sách của Đảng, chỉ thị, nghị quyết của cấp trên được quán triệt, thực hiện nghiêm túc; trí tuệ và trách nhiệm của đảng viên được nâng cao, kỷ luật của Đảng được tăng cường, quan hệ giữa Đảng với quần chúng được củng cố, phát triển; nội bộ chi bộ đoàn kết, thống nhất cao.

Tại Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng cho thấy: “Hễ nơi nào, lúc nào mà sinh hoạt chi bộ bị buông lỏng, rời rạc hoặc không có nội dung chính trị, tư tưởng cụ thể, thiết thực thì nơi đó, lúc đó nguy cơ đi chệch đường lối, chính sách của Đảng, hạ thấp vai trò tiền phong gương mẫu của đảng viên, làm cho kỷ luật của Đảng bị lỏng lẻo, các biểu hiện tiêu cực nảy sinh và phát triển, sự gắn bó giữa Đảng và quần chúng bị suy yếu”.

Muốn nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chi bộ, cần đặc biệt coi trọng ba tính chất sinh hoạt Đảng trong các chi bộ: tính lãnh đạo, tính chiến đấu và tính giáo dục. Ba tính chất trên có mối quan hệ mật thiết và có sự tác động qua lại, biện chứng thống nhất nên phải thực hiện đồng bộ mới có kết quả, trách nhiệm này thuộc về đại hội chi bộ, đảng bộ, cấp ủy và mỗi đảng viên.

Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ cần thường xuyên cải tiến và đổi mới nội dung sinh hoạt. Có thể phân loại hình thức sinh hoạt chi bộ thành ba vấn đề: sinh hoạt chính trị: bàn và ra các nghị quyết, quyết định lãnh đạo; sinh hoạt học tập: nghiên cứu, quán triệt, thảo luận các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nghe thông tin, thời sự trong nước và quốc tế; sinh hoạt tự phê bình và phê bình. Tùy nội dung sinh hoạt mà lựa chọn hình thức sinh hoạt cho phù hợp. Đảng ta thống nhất một quan điểm là lấy nhiệm vụ xây dựng Đảng làm then chốt, vì vậy, mỗi chi bộ, đảng bộ cơ sở cần phải ra sức tìm tòi, đổi mới nội dung sinh hoạt Đảng, cho phù hợp với thực tiễn của chi bộ mình, nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho.

Thứ tư, làm tốt công tác kiểm tra, giám sát trong xây dựng chi bộ, kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện tham nhũng, tiêu cực.

Hồ Chí Minh dạy rằng, khi đã có chính sách đúng, thì sự thành công hoặc thất bại của chính sách đó là do nơi cách tổ chức công việc, nơi lựa chọn cán bộ, và do nơi kiểm tra; muốn hoàn thành tốt mọi việc, thì toàn thể đảng viên và cán bộ phải chấp hành nghiêm chỉnh đường lối và chính sách của Đảng. Và muốn như vậy, thì các cấp ủy đảng phải tăng cường công tác kiểm tra.

Theo Người, kiểm tra có tác dụng thúc đẩy và giáo dục đảng viên, cán bộ làm tròn nhiệm vụ đối với Đảng, đối với Nhà nước, làm gương mẫu tốt cho nhân dân. Do đó, góp phần vào việc củng cố Đảng về tư tưởng và tổ chức. Theo Hồ Chí Minh toàn tập “Muốn chống bệnh quan liêu, bàn giấy; muốn biết các nghị quyết có được thi hành không; muốn biết ai ra sức làm, ai làm qua chuyện, chỉ có một cách là khéo kiểm soát. Kiểm soát khéo, bao nhiêu khuyết điểm lòi ra hết, hơn nữa kiểm tra khéo về sau khuyết điểm nhất định bớt đi”. Vì vậy, cấp ủy cấp trên, cũng như cấp ủy chi bộ cần có nghị quyết lãnh đạo sát đúng và thực hiện nghiêm túc công tác kiểm tra, giám sát. Thông qua kiểm tra, giám sát, sẽ quản lý chặt chẽ từng cán bộ, đảng viên ở nơi công tác, nơi cư trú và khi công tác xa đơn vị; đồng thời phát hiện và xử lý kịp thời những đảng viên vi phạm tư cách, thoái hóa biến chất về đạo đức, lối sống, tham nhũng, lãng phí, những phần tử cơ hội, bất mãn, gây mất đoàn kết nội bộ trong Đảng, vi phạm các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt Đảng.

Mọi đảng viên phải được đặt trong phạm vi kiểm tra, giám sát của chi bộ. Kiểm tra không phải là “vạch lá tìm sâu”, làm giảm thành tích. Kiểm tra phải có hệ thống, kịp thời, khách quan, công minh, chính xác, sâu sát. Chỉ có như vậy, công tác xây dựng chi bộ mới có hiệu quả, các cấp ủy, chi bộ mới bảo đảm được vai trò lãnh đạo của mình, hoàn thành sứ mệnh và trọng trách mà nhân dân giao phó.

Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, thực hiện nghiêm pháp luật Nhà nước là giải pháp quan trọng xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Đảng ta có nhiều nghị quyết, chỉ thị cùng các thiết chế để thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, đấu tranh chống suy thoái, biến chất, tham nhũng, tiêu cực. Tuy nhiên, dân chủ trong Đảng vẫn còn biểu hiện hình thức; kỷ cương, kỷ luật trong Đảng còn lỏng lẻo, pháp luật của Nhà nước chưa được thực hiện nghiêm minh, gây bức xúc trong nhân dân.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, công tác thanh tra, kiểm tra của Đảng và Nhà nước có nhiều đổi mới, tăng cường thẩm quyền, trách nhiệm của ủy ban kiểm tra các cấp của Đảng, đặc biệt là Ủy ban Kiểm tra Trung ương; xây dựng cơ chế phối hợp đồng bộ, hiệu quả giữa Ban Nội chính, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, các cơ quan điều tra, thanh tra của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát và xử lý các vụ, việc tham nhũng, tiêu cực. Đảng ban hành các quy định cụ thể hơn về công tác kiểm tra, thanh tra, triển khai những biện pháp mạnh mẽ, quyết liệt, xử lý nghiêm theo pháp luật các tập thể và cá nhân vi phạm, “làm đến cùng, không dây dưa kéo dài”, “không có vùng cấm”.

Một số vụ án lớn, nổi cộm được xử lý vừa qua đã thu hồi nhiều tài sản tham nhũng về cho nhân dân, nghiêm trị những cán bộ, đảng viên vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc của Đảng và pháp luật của Nhà nước, trong đó có những cán bộ cấp cao. Đảng, Nhà nước đang đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống pháp luật, thể chế hóa các quy định, xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực để tiếp tục cuộc đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng có hiệu quả và triệt để hơn.

Trong giai đoạn hiện nay, khi cả nước đứng trước những vận hội mới và thách thức mới, tiếp tục sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hơn bao giờ hết, chúng ta phải giữ vững và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, xây dựng các tổ chức chi bộ vững mạnh, rèn luyện tư cách đảng viên với phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ. Việc nghiên cứu, học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác xây dựng Đảng nói chung, trong xây dựng chi bộ nói riêng có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Thứ năm, phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong xây dựng chi bộ.

Trong Hồ Chí Minh toàn tập Người có khẳng định: “Sức mạnh của Đảng là sự gắn bó mật thiết với nhân dân. Quan liêu, mệnh lệnh, xa rời nhân dân sẽ đưa đến những tổn thất không lường…”, bởi vì, “Chi bộ là đồn lũy của Đảng chiến đấu ở trong quần chúng”, việc xa rời nhân dân, không gắn bó với nhân dân trở thành nguy cơ lớn đối với bất kỳ một đảng cầm quyền nào.

Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Đảng phải tăng cường liên hệ mật thiết, gắn bó với nhân dân, dựa vào dân để xây dựng Đảng. Trách nhiệm và bổn phận của Đảng là phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân... là những quan điểm cơ bản nhất để không ngừng củng cố nền tảng chính trị vững chắc của Đảng; là cơ sở để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Thực hiện những quan điểm đó, trong tiến trình đổi mới, Đảng không ngừng cụ thể hóa bằng các chủ trương, chính sách, các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội; cải cách tư pháp, cải cách nền hành chính, xây dựng Chính phủ kiến tạo vì dân, phục vụ dân; kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện xa rời, đi ngược lại lợi ích của nhân dân.

Cuộc đấu tranh chống tham nhũng từ sau Đại hội XII, thể hiện rõ Đảng dám chịu trách nhiệm về những biểu hiện thoái hóa, biến chất, tham nhũng trong nội bộ, công khai, thẳng thắn, dựa vào dân để đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực. Cuộc đấu tranh chống tham nhũng diễn ra quyết liệt, hiệu quả được nhân dân hoan nghênh, niềm tin của nhân dân đối với Đảng ngày càng được củng cố.

Gắn bó mật thiết và phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong xây dựng chi bộ thể hiện bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc của Đảng; là nguồn sức mạnh, là vấn đề có ý nghĩa sống còn của Đảng, là tiêu chuẩn của một Đảng mác-xít, đồng thời là vấn đề cơ bản, cấp bách của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay. Thường xuyên chăm lo vận động và phát huy vai trò của quần chúng nhân dân tham gia thực hiện tốt “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” đối với mọi hoạt động của chi bộ, đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trong mối quan hệ Đảng - Dân, quần chúng là người giám sát rất chặt chẽ, công tâm mọi hoạt động của chi bộ, hành vi, phẩm chất đạo đức, lối sống, năng lực của cán bộ, đảng viên. Thông qua đó, nhân dân kịp thời góp ý xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên; chủ trương, biện pháp thực hiện nhiệm vụ chính trị của chi bộ; bổ sung nguồn lực ưu tú nhất trong quần chúng nhân dân vào Đảng; phản ánh tâm tư, nguyện vọng chính đáng của quần chúng nhân dân trong xây dựng địa phương, đất nước.

Thứ sáu, tăng cường tổ chức hội thảo, chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng đảng viên gương mẫu chi bộ vững mạnh.

Mỗi chi bộ cần xây dựng, lập kế hoạch tổ chức các buổi hội thảo, các buổi chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng đảng viên gương mẫu, quán triệt về gương mẫu, đưa ra các tiêu chí cụ thể đối với một đảng viên gương mẫu để các đảng viên trong chi bộ học tập và noi theo.

Do vậy, các cấp ủy, chi bộ cần phải xây dựng cơ chế, quy định cụ thể để nhân dân chủ động, tích cực tham gia xây dựng Đảng nói chung và chi bộ nói riêng; tăng cường giáo dục nhân dân, nâng cao dân trí, tạo điều kiện thuận lợi và phát huy vai trò của quần chúng nhân dân, của công luận đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, chi bộ đây là giải pháp vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính lâu dài của công tác xây dựng chi bộ.

MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG SẠCH, VỮNG MẠNH

Một là, ra sức xây dựng, củng cố và bảo vệ nền tảng chính trị vững chắc, nắm vững ngọn cờ tư tưởng của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc và CNXH để chỉ đạo hành động cách mạng của Đảng, giữ vững định hướng XHCN. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, đồng thời phải không ngừng đổi mới, sáng tạo trong hoạch định và thực hiện đường lối, chính sách; kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời phải không ngừng bổ sung, hoàn thiện, vận dụng sáng tạo phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

Hai là, tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh một cách thực chất; đặc biệt chú trọng sự nêu gương của những người đứng đầu giữ trọng trách trong các cơ quan Đảng, Nhà nước; kiên quyết đấu tranh có hiệu quả chống các thế lực thù địch, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ. 
Ba là, giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, thường xuyên tự phê bình và phê bình, giữ gìn đoàn kết thống nhất, thực hiện nghiêm minh kỷ cương, kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước; phát huy dân chủ, công khai minh bạch; kiên trì, kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, giữ vững sự trong sạch của Đảng, Nhà nước là tiền đề và động lực xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Bốn là, tăng cường, đổi mới mạnh mẽ công tác tổ chức, cán bộ, xây dựng cho được một đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ phẩm chất, đạo đức, có trình độ trí tuệ; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược thực sự tiêu biểu về bản lĩnh, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, đặt lợi ích của Đảng, Tổ quốc và nhân dân lên trên hết, đoàn kết, tập hợp sức mạnh thực hiện nhiệm vụ chính trị, có tầm nhìn và tư duy chiến lược. Đồng thời, tăng cường công tác quản lý đội ngũ cán bộ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và Nhà nước; ngăn ngừa sự suy thoái, biến chất và loại bỏ những phần tử cơ hội, tham nhũng ra khỏi hàng ngũ của Đảng. 

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực, phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan báo chí.

Sáu là, luôn coi trọng bài học “lấy dân làm gốc”; lấy sự tin tưởng của nhân dân và xã hội là điều kiện tiên quyết để xây dựng Đảng. Thường xuyên xây dựng và củng cố mối liên hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân; phát huy vai trò và sức mạnh của nhân dân tham gia xây dựng Đảng; đấu tranh mạnh mẽ chống suy thoái, tham nhũng, tiêu cực, xây dựng Đảng liêm chính, chí công, vô tư, giữ vững niềm tin của nhân dân đối với Đảng.

Nhìn một cách tổng thể, sau hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng ta ngày càng trưởng thành, nội bộ Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu ngày càng nâng cao. Tuy nhiên, trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới, Đảng cần phải đẩy mạnh hơn nữa cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tập trung khắc phục những mặt còn hạn chế, khuyết điểm, đặc biệt là cuộc đấu tranh phòng, chống suy thoái, biến chất, quan liêu, tham nhũng; đẩy mạnh nghiên cứu tổng kết thực tiễn, hoàn thiện lý luận xây dựng Đảng cầm quyền trong sạch, vững mạnh.

Phạm Ngọc Hậu - Chi bộ Công ty CP Tư vấn xây dựng Petrolimex