Bài dự thi giải Búa liềm vàng lần thứ IV - năm 2019:
Phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng trong công tác tái cơ cấu Tổng công ty Công nghiệp Tàu thuỷ
Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam sau gần 20 năm hoạt động thí điểm với mô hình đa sở hữu, đa ngành nghề đã chỉ ra những bài học quý báu cho những nhà quản lý. Cái được là vô cùng quan trọng, bước đầu hình thành nên một ngành công nghiệp đóng tàu từ chỗ tự phát, manh mún cho đến nay đã có khả năng đóng được những con tàu lớn, phức tạp, có công nghệ cao, đa chủng loại được thế giới chấp nhận.
Tuy nhiên, trên thực tế qua tổng kết đánh giá còn quá nhiều khiếm khuyết trong công tác quản lý điều hành sản xuất kinh doanh dẫn đến Tập đoàn lâm vào cảnh đứng trên bờ vực phá sản. Đảng, Chính phủ đã có những quyết sách mở ra một cơ hội mới cho ngành đóng tàu Việt Nam tồn tại và phát triển: Đó là chủ trương tái cơ cấu toàn diện Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam, thành lập mới Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC) kế thừa toàn bộ quyền lợi và nghĩa vụ của Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam.
Từ Kết luận số 81-KL/TW, ngày 06/8/2010 của Bộ Chính trị và tiếp đó là các Quyết định số 926/QĐ-TTg, Quyết định số 2108/QĐ-TTg, ngày 18/11/2010 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án tái cơ cấu Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam, Đảng ủy Tổng công ty đã lập phương án để triển khai, chuyển giao 11 đơn vị, 03 khu công nghiệp về Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam và Tổng công ty Hàng Hải Việt Nam theo đúng chỉ đạo của Chính phủ; đồng thời chuyển giao các tổ chức Đảng, Công đoàn, Đoàn thanh niên một cách đồng bộ, đúng thẩm quyền. Tái cơ cấu Tập đoàn trong giai đoạn một để thu gọn từ hơn 300 đơn vị thành viên còn 43 đơn vị. Tổ chức lại Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam theo mô hình Công ty mẹ - công ty con, tập trung vào ba lĩnh vực chính: đóng và sửa chữa tàu thủy, công nghiệp phụ trợ, đào tạo nguồn nhân lực và nâng cao tay nghề.
Theo Kết luận 65-KL/TW của Bộ Chính trị ban hành ngày 06/6/2013, Quyết định 1224/QĐ-TTg, ngày 26/7/2013 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định 3287, ngày 21/10/2013 của Bộ Giao thông vận tải, Đảng ủy và Ban lãnh đạo Tổng công ty đã ban hành Nghị quyết số 45 về lãnh đạo thực hiện tái cơ cấu, Nghị quyết số 46 về thực hiện công tác tư tưởng; xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai theo đề án được phê duyệt. Tiến hành rà soát, phân loại cụ thể đối với 234 đơn vị không thuộc diện giữ lại theo các hình thức tái cơ cấu như: thực hiện chuyển giao, giải thể, chuyển nhượng, bán hoặc xây dựng phương án phá sản doanh nghiệp. Đảng ủy đã lãnh đạo đảm bảo trong quá trình thực hiện tái cơ cấu hạn chế tối đa thiệt hại về tài sản của Nhà nước. Tổng công ty đã tích cực chủ động, về cơ bản đã hoàn thành tái cơ cấu tài chính với các đối tác nước ngoài và trong nước; xử lý các khoản lỗ, từng bước nâng cao năng lực tài chính và quản lý tài chính của Tổng công ty và các đơn vị thành viên; quan tâm, đảm bảo quyền lợi hợp pháp, đảm bảo việc làm cho người lao động không để xảy ra những ảnh hưởng tiêu cực, gây khiếu kiện làm mất ổn định về chính trị, trật tự an toàn xã hội. Kết quả, đã chấm dứt hoạt động của Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam và thành lập mới Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy, số đơn vị giữ lại còn 08 công ty đóng tàu chủ lực với ngành nghề kinh doanh là: Đóng mới và sửa chữa tàu thuỷ, các phương tiện nổi.
Với mục tiêu được đặt ra là lãnh đạo chỉ đạo thành công tái cơ cấu Tổng công ty trên các mặt: tổ chức, tài chính, nguồn nhân lực và ổn định sản xuất kinh doanh. Đảng ủy, Ban lãnh đạo Tổng công ty đã đánh giá đúng thực trạng khả năng cơ sở hạ tầng và sản xuất kinh doanh tại các đơn vị. Trên cơ sở đó, nghiên cứu giải pháp tổ chức lại sản xuất, quản trị doanh nghiệp; lựa chọn phương án sản phẩm phù hợp theo hướng chuyên môn hóa; chú trọng công tác an toàn, môi trường, từng bước nâng cao tiêu chuẩn của các nhà máy đóng tàu theo hướng chuyên nghiệp, đảm bảo tiến độ sản phẩm; tăng cường các giải pháp thực hành tiết kiệm, cắt giảm chi phí; đổi mới tổ chức sản xuất, kiểm kê phân loại tài sản, thanh lý các vật tư tồn đọng kém chất lượng; bán và thu hồi nguyên nhiên vật liệu tồn kho, nâng cao hiệu quả sản xuất của các đơn vị thành viên của SBIC.
Về tổ chức, kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy cán bộ từ Tổng công ty đến các đơn vị thành viên theo Đề án đã được phê duyệt tại Quyết định 3287 của Bộ GTVT; điều chỉnh bổ sung quy định chức năng nhiệm vụ, ngành nghề kinh doanh của Công ty Mẹ - Tổng công ty và các đơn vị thành viên phù hợp với mô hình quản lý mới được kiện toàn. Xây dựng mới, rà soát điều chỉnh, bổ sung hoàn thiện gần 80 quy chế, quy định quản lý nội bộ đáp ứng yêu cầu với mô hình hoạt động của Tổng công ty. Tổ chức triển khai xây dựng Đề án chiến lược phát triển Tổng công ty đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 để trình Thủ tướng Chính phủ và Bộ Giao thông vận tải phê duyệt; tăng cường công tác xúc tiến thương mại, mở rộng tìm kiếm đối tác mới trong và ngoài nước nhất là các đối tác truyền thống, có tiềm năng và đủ tin cậy. Công tác phát triển khoa học công nghệ được ưu tiên. Tiếp tục chăm lo đào tạo và phát triển nguồn nhân lực theo yêu cầu nhiệm vụ trên cơ sở xây dựng kế hoạch cụ thể hàng năm. Quan tâm chăm lo đào tạo đội ngũ cán bộ, nguồn nhân lực chuyên ngành, trọng tâm là đội ngũ cán bộ kỹ thuật, cán bộ quản lý giỏi, công nhân lành nghề và quan tâm đào tạo nguồn nhân lực trẻ.
Đến nay, Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy đã thực hiện giảm được 86 doanh nghiệp (trong đó: Giải thể 25 đơn vị; bán, chuyển nhượng vốn 38 đơn vị; bàn giao, chuyển giao 6 đơn vị; sáp nhập 6 đơn vị; rút vốn thương hiệu 3 đơn vị; tái cơ cấu theo công ty mẹ 7 đơn vị; cổ phần hóa 1 đơn vị). Nhóm doanh nghiệp đã được xử lý, tiếp tục tái cơ cấu là 101 đơn vị (trong đó: Thu hồi giấy phép kinh doanh 15 đơn vị; cổ phần hóa 1 đơn vị; tái cơ cấu theo công ty mẹ 8 đơn vị; theo dõi là khoản đầu tư tài chính 20 đơn vị; đã nộp đơn phá sản 57 đơn vị (bao gồm cả 5 đơn vị Tòa án đã ban hành quyết định phá sản doanh nghiệp). Nhóm doanh nghiệp đang xem xét trình phương án tái cơ cấu là 47 đơn vị. Về tái cơ cấu lao động từ gần 70.000 lao động, qua nhiều lần đến nay còn 9.800 lao động.
Việc thực hiện về tái cơ cấu tổ chức, doanh nghiệp và tinh giản lao động cơ bản đảm bảo yêu cầu đề ra, không để xảy ra các vấn đề phức tạp nảy sinh làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh và tình hình tư tưởng, an ninh chính trị, trật tự an toàn tại cơ sở. Việc thực hiện tái cơ cấu về tổ chức và lao động nhận được sự đồng thuận, chia sẻ, tin tưởng của cán bộ, đảng viên, đoàn viên, công nhân lao động vào sự lãnh đạo của Đảng ủy, Hội đồng thành viên, Ban Tổng giám đốc trong công tác tái cơ cấu.
Đảng ủy Tổng công ty đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện các nội dung Chỉ thị, Kết luận, Nghị quyết, Quyết định của Trung ương, của Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương (TƯ), Bộ GTVT theo hướng sát với điều kiện của Tổng công ty gắn với xây dựng chương trình hành động, kiện toàn các tổ chức cơ sở Đảng phù hợp với mô hình sản xuất kinh doanh, đảm bảo vai trò hạt nhân chính trị của tổ chức Đảng trong doanh nghiệp. Đảng ủy Tổng công ty đã bám sát chức năng, nhiệm vụ để lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị hoàn thành nhiệm vụ chính trị của mình. Hiện tại Đảng bộ Tổng công ty có 32 tổ chức cơ sở đảng trực thuộc, gồm 23 Đảng bộ và 09 chi bộ cơ sở, với tổng số là 2.100 đảng viên. Trong đó có 22 tổ chức đảng trong công ty TNHH MTV, 09 tổ chức đảng trong công ty cổ phần, 01 tổ chức đảng trong công ty liên doanh; có 03 tổ chức đảng được thí điểm giao một số quyền cấp trên cơ sở, luôn được quan tâm bồi dưỡng, bổ sung về chất lượng đảm bảo duy trì hoạt động và giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng từ Tổng công ty đến cấp cơ sở.
Ban Chấp hành, Ban thường vụ Đảng ủy Tổng công ty mặc dù hoạt động trong giai đoạn khó khăn, nhưng đã có nhiều đổi mới trong phương thức lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng. Nhờ đó vai trò, vị trí và uy tín của Đảng ủy Tổng công ty được giữ vững. Trong thời gian qua Đảng ủy đã ban hành các nghị quyết, chỉ thị, chương trình hành động, kế hoạch, hướng dẫn, và nhiều văn bản, chuyên đề kịp thời để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị như: Đẩy mạnh tái cơ cấu, sắp xếp lại lao động trong toàn Tổng công ty; triển khai và tổ chức thực hiện Kết luận số 65-KL/TW của Bộ Chính trị; công tác chính trị tư tưởng, công tác tuyên truyền giáo dục; tăng cường sự lãnh đạo của BCH Đảng bộ Tổng công ty đối với tổ chức chính trị - xã hội; về lãnh đạo công tác cổ phần hóa; công tác đổi mới phương thức “Quản trị điều hành sản xuất kinh doanh”, "Phát triển thị trường", "Đổi mới mạnh mẽ hoạt động khoa học công nghệ và đào tạo, phát triển nhân lực"...
Đảng ủy Tổng công ty luôn chủ động, tích cực làm việc với các bộ, ban ngành, các cấp ủy trực thuộc nhằm tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh của đơn vị trong Tổng công ty. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng để đội ngũ cán bộ, đảng viên, người lao động hiểu rõ chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Khối và Đảng ủy Tổng công ty.
Trong thời gian qua, Đảng ủy đã lãnh đạo, tổ chức thành công các Hội nghị quán triệt Nghị quyết TƯ (khóa XII); Triển khai thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị trong việc “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Quy định số 109-QĐ/TW “Về công tác kiểm tra của tổ chức Đảng đối với việc tu dưỡng, rèn luyện, đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ, chủ chốt và cán bộ, đảng viên”; Quy định số 124-QĐ/TW, ngày 02/2/2018 của Ban Bí thư quy định về giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN), các tổ chức chính trị xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên; Quy định số 99-QĐ/TW “Ban hành hướng dẫn khung để các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương tiếp tục phát huy vai trò của nhân dân trong đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; Quy định số 01-Qđi/ĐUK, ngày 07/5/2018 về quy định trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng tiếp tục phát huy vai trò của công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; Quy định 08-QĐi/TW của Ban chấp hành TW về quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; Chỉ thị 28-CT/TW, ngày 21/01/2019 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên và rà soát, sàng lọc, đưa đảng viên không đủ tư cách ra khỏi Đảng; Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW của Ban tổ chức Trung ương ngày 06/7/2018 về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ;… Các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng ủy Khối, của Tổng công ty, đặc biệt các Nghị quyết về thực hiện công tác tái cơ cấu, thực hiện nhiệm vụ chính trị hàng năm của Tổng công ty.
Đảng ủy Tổng công ty đã kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế sau khi kiểm điểm thực hiện Nghị quyết TƯ 4 (khóa XII), Đảng ủy Tập đoàn đã ban hành Chương trình hành động số 10-Ctr/ĐU, ngày 03/02/2017 về thực hiện Nghị quyết TƯ 4 khóa XII. Trong đó xác định nhiệm vụ trọng tâm là “Kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo quản lý từ Tổng công ty đến các đơn vị thành viên. Điều chỉnh bổ sung Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ, Quy chế về quan hệ công tác giữa Đảng ủy, Hội đồng thành viên và Tổng giám đốc, đảm bảo minh bạch trong công tác cán bộ. Thường xuyên chỉ đạo, kiện toàn nhân sự cấp ủy, Ủy ban kiểm tra, các tổ chức đảng và đoàn thể phù hợp với mô hình tái cơ cấu tổ chức về chính quyền; kịp thời kiểm tra xử lý các sai phạm để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí theo quy định của điều lệ đảng và pháp luật Nhà nước.
Đảng ủy đã lãnh đạo Ban Chỉ đạo tái cơ cấu doanh nghiệp, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chủ trương tái cơ cấu, chủ động nắm bắt tình hình triển khai thực hiện đề án tái cơ cấu các đơn vị theo tháng, quý nhằm chỉ đạo sát chế độ chính sách cho người lao động được đảm bảo. Các tổ chức đoàn thể cũng hoạt động tốt hơn, người lao động yên tâm, phấn khởi hăng say lao động sản xuất. Đảng ủy bám sát chương trình công tác toàn khóa, từng năm của Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Đảng ủy và tình hình thực tế của đơn vị trong sản xuất, kinh doanh và công tác xây dựng Đảng, qua đó phát huy vai trò tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên, phát huy tinh thần đoàn kết, sáng tạo của từng cá nhân và tập thể. Đổi mới công tác cán bộ, khắc phục những yếu kém, hạn chế trong từng khâu: từ nhận xét, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm đến luân chuyển, sắp xếp, bố trí sử dụng cán bộ.
Phương thức lãnh đạo của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ từng bước được đổi mới trên nguyên tắc tập trung dân chủ, tăng cường đoàn kết trong tập thể lãnh đạo, chế độ thông tin báo cáo được thực hiện nghiêm túc.
Có thể khẳng định rằng, trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo sát sao, từ Bộ Chính trị, Trung ương Đảng, Chính phủ, Đảng ủy Khối doanh nghiệp Trung ương, các bộ ngành, trực tiếp là Bộ GTVT, Đảng bộ Tổng công ty đã lãnh đạo toàn diện công cuộc tái cơ cấu Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam nay là Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy những bước đi căn bản, đạt được một số kết quả nhất định, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD), đảm bảo đời sống thu nhập, giữ vững ổn định tư tưởng trong cán bộ, đảng viên, NLĐ trong toàn Tổng công ty.
Những thành công đạt được trong thời gian qua là sự nỗ lực và quyết tâm tái cơ cấu của tập thể lãnh đạo các cấp và toàn thể cán bộ, đảng viên, người lao động của Tổng Công ty đã đưa bức tranh của một doanh nghiệp từ chỗ bên bờ vực phá sản đến nay từng bước ổn định và duy trì phát triển. Tuy nhiên, trong bối cảnh thực tế thị trường đóng tàu và vận tải biển nói chung hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, thời gian tái cơ cấu kéo dài, tiến độ cổ phần hóa chậm, cơ chế còn thiếu đồng bộ, nguồn vốn doanh nghiệp còn chưa đáp ứng được, công ăn việc làm của các cơ sở sản xuất chưa nhiều và không ổn định, cơ sở vật chất toàn ngành còn ở mức thấp và trung bình, thiếu hụt lực lượng lao động tay nghề cao là một bài toán khó nếu không có những giải pháp đồng bộ để lãnh đạo, chỉ đạo. Sự cố gắng bước đầu của Đảng ủy SBIC đã mang lại niềm tin cho chính những cán bộ, công nhân viên và lao động toàn Tổng công ty nói riêng và xã hội nói chung một cách nhìn mới về một ngành công nghiệp đóng tàu của đất nước cần được quan tâm phát triển một cách hợp lý./.
Đảng ủy Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy